Malazgirt, Muş ilinin bir ilçesidir. Ovası, kalesi ve tarihi Malazgirt Meydan Muharebesi ile tanınmış bir ilçedir.

Malazgirtİlçenin yüzölçümü 1534 km²'dir. Muş iline 137 km uzaklıktadır. İlçe, doğusunda Patnos, batı­sında Bulanık, güneyinde Ahlat ve kuzeyinde Murat Nehri ile çevrilidir.

Etimoloji :
Van Gölü havzasında milattan önceki dönemlerde kurulan Urartuların başlarında Menuas adlı bir kral bulunmakta ve Malazgirt adının bu kralın adıyla ilgili olduğu görüşü ağırlık kazanmaktadır. Bu hükümdara ait bir kitabeden anlaşıldığına göre, kral bugünkü Malazgirt civarında Menuasın kenti (Menuahina) adında bir şehir kurmuş ve isimi buradan türemiştir. Şehrin Ermenicede adı da Manavazekert veya Manazkert olduğuna göre bu tespit doğru olabilir. Arap Kaynaklarında ise Manazcird olarak geçer. Ortaçağdaki Bizans kaynaklarında ise Manazkert olarak geçer. Daha sonra ismi Malazgirt'e dönüşmüştür. Halkı ise kalesinden dolayı şehre Kele der.

Tarihçe :
Malazgirt ve çevresi yakın diğer bölgelerde olduğu gibi şu devletlerin egemenliğinde kalmıştır: Asurlular, Urartular, İskitler, Ermeniler, Gürcüler, Medler, Pers, Roma, Partlar, Sasani, Bizans, Emeviler, Abbasiler, Selçuklu, Ahlatşahlar, Anadolu Selçukluları, Moğollar, İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Timur, Eyyubi, Osmanlı, Safeviler. Daha sonraları tekrar Osmanlı hakimiyetine girer.

Urartular dönemi, Pers dönemi, Ermeni Krallığı dönemi ve 1071 Malazgirt Savaşı ve Selçuklu dönemi ilçe tarihi açısından önemlidir.

4.yy'da hunlar ve 6.yy'da Sabirler tarafından keşfedilen anadolu çok güzel yer üstü yer altı kaynaklara doğal güzelliklere sahipti.Sabirler ve Hunlar Anadoluyu eğlence yani keyfi amaçlı keşfettiler.11.yy'da Oğuzlar (ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ)kendi topraklarına başka devletlerin yerleşmesi üzerine yurt bulma amacıyla anadoluya gelerek burayı keşfetmişler.Fakat Anadoluda Bizans devleti vardı.Oğuzlar buraya yerleşmeye karar verdi ve bizanslara büyük hasarlar verdiler.Bunun üzerine 1048 yılında Selçuklu devleti ile bizans arasında geçen savaşta yani Pasinler savaşında Bizans devletini korumak istemişti ama savaşta çok zarar görmüşler ve mağlup olmuşlardır.Bu türklerin ilk zaferi olmuştur fakat bu sefer bizans yenilmeye katlanamadı kolay kolay vereceğe benzemiyordu topraklarını.Balkan türklerinden ve bütün ülkelerden yardım alır.Nerdeyse 200.000 asker topladı lakin1071 yılında selçuklu devletinin başına çok güçlü bir komutan geçti.Adı Alparslan'dı.Bizans'ın komutanı Romen diyojen'e savaşı iptal et der.Uz ve Peçenek ordusundanda paralı olarak asker alan bizans karşı çıktı.

Coğrafya [değiştir]Malazgirt İlçesi Muş iline bağlı bir ilçe olup, yüz ölçümü 1534 km²'dir. İlçenin Muş iline karayolu uzaklığı 137 km'dir ve Muş'a en uzak ilçesidir. Malazgirt ilçesi Doğu Anadolu Bölgesinde Van Gölünün kuzeyinde Muş İlinin en büyük ilçesidir. İran ile Türkiye arasındaki gümrük kapısı olan Kapıköy'e 156 km uzaklıktadır. Doğubayazıt-Bakü'yü birbirine bağlayan Gürbulak sınır kapısına ise 156 km uzaklıktadır. Malazgirt, Ahlat arasındaki uzaklık 34 km'dir ve Ahlat ile tarihi, ticari ve kültürel ilişkileri gelişmiştir. Bulanık ve Patnos'a da yakındır.

Fırat Nehrinin bir kolu olan Murat nehri, ilçenin kuzeyinden geçer. Bu nedenle Murat nehri havzası içerisinde yer alan bir ilçedir.

Malazgirt Ovası :
Jeolojik zamanlardaki tektonik kırımlarla yer yer küçük depremler, geniş tabanlı Malazgirt Ovasını meydana getirmiştir. İlçenin güney kısmını kuşatan ova yüksek bir plato görünümünde olup, plato zamanla, gerek Süphan dağının gerekse eteğindeki küçük volkanların çıkarmış oldukları lavlarla ve yer yer kaya yığınlarıyla kaplanmıştır.