Bilinen yazılı belgelere göre M.Ö. 1200 yılında Frigyalılar bölgeye gelmiştir. Bir yerleşim yeri olarak Sapanca adı o dönemde kullanılmaktadır. Sapanca gerçek anlamda M.Ö. 378 yılında Btanya Krallığı tarafından kurulmuştur.Doğu Roma İmparatorluğu döneminde Buanes, Sofhan ve Sofhange adıyla anılmıştır.Haçlı seferleri sonrasında bölge yeniden Bizanslıların eline geçmiştir. Osmanlı hükümdarı Bey zamanında Akçakoca tarafından fethedilmiştir. İlçenin gelişmesindeki en önemli etken, tarihi İpek Yolu’nun üzerinde konaklama yeri olarak bulunmasıdır.1640 yılında Erzurum seyahatine giderken kasabadan geçen Evliya Çelebi, kasaba hakkında şu bilgileri vermektedir."Bir zamanlar İzmitli bir ihtiyar buradaki orman ve çalıları temizleyerek saban yürüttüğünden Sabancı Koca adıyla bir köy kurulur. Sonra zaman geçtikçe Mamur bir hale gelerek Kanuni Sultan Süleyman zamanında kasaba olmuştur". Kasabada Sarı Rüstem Paşa 170 ocaklı büyük bir han yaptırmıştır. Güzel bir camisi hamamı ve çarşısı vardır. İmaretleri gök kurşunla kaplıdır. 1000 kadar kiremit örtülü ev vardır. İmaretlerin tamamı Mimar Sinan yapısıdır. Coğrafi Konum : Marmara bölgesinde Sakarya iline bağlı bir ilçedir. Kuzeyinde Sapanca Gölü, doğusunda Sakarya merkez ilçesi Adapazarı, güneyinde Samanlı Dağları, Geyve ve Pamukova İlçesi, batısında da Kocaeli merkez ilçesi İzmit yer alır. Yüz ölçümü I40 km denizden yüksekliği de 36m'dir. Sakarya'nın yüzölçümü (alanı) en küçük, nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçesidir.