Orhaneli'nin ilk yerleşiminin başlangıcı kesinlik kazanamamıştır. MS.II.yüzyılda Romalılar döneminde önemli bir merkez konumunda idi. İmparator Hadrianus zamanında kent yeni baştan av yeri olarak kurulmuştur. Bazı kaynaklarda buradaki mabetten söz edilmişse de onunla ve diğer yapılarla ilgili kalıntılar günümüze gelememiştir. Bugün Orhaneli Çal Tepe ile Kusumlar Köyü’ne giden yol arasında, kare planlı, Roma dönemi duvar işçiliği özelliklerini gösteren bir yapı kalıntıları bulunmaktadır. Bunun güneybatı yakınında küçük bir nekropolü vardır. Ayrıca Orhaneli Çayı yakınındaki Gölyazı Köyü'nün bulunduğu yerde Apollonia kentinin bulunduğu sanılmaktadır. Miletoslu göçmenler tarafından MÖ.VIII.-VII.yüzyıllarda kurulduğu sanılan bu kentle ilgili sur duvarlarının bazı bölümleri dışında herhangi bir kalıntı günümüze ulaşamamıştır.Bizans döneminde ve Orta Çağ boyunca orhaneli piskoposluk merkezi olmuştur. Osmanlılar tarafından 1325 yılında ele geçirilmiştir. XIX.yüzyıl sonlarında Hüdavendigâr (Bursa) sancağının bir kazası olarak yönetilmiştir. Kurtuluş Savaşı öncesi Yunan işgaline uğramış, 9 Eylül 1922'de işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyet döneminde de İlçe konumunu sürdürmüştür.Bizans döneminde Hadrianoi ve Atranos, daha sonra Edrenos, Adarnas isimleri ile tanınan ilçe, bir süre Beyce olarak anılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra Orhaneli ismi verilmiştir. Coğrafi Konum : Bursa İli'ne bağlı bir ilçe olan Orhaneli'nin doğusunda Keles, güneydoğusunda Harmancık, güneyinde Büyükorhan, batısında Mustafakemalpaşa ilçeleri, kuzeyinde de Bursa'nın merkez ilçesi bulunmaktadır. Bursa'nın güney kesimindeki engebeli düzlükler üzerinde yer alan ilçe topraklarındaki Çataldağ'ın Çobandede Tepesi'nde yükseklik 1.314 m.ye ulaşır. İlçenin bu dağlık kesimleri kayın, kızılçam, karaçam, meşe ve ardıç ormanları ile kaplıdır. İlçe topraklarını Kirmasti Suyunun başlangıcı olan Emel çayı ile Adırnaz (Orhaneli) çayları sulamaktadır. Bursa'ya 65 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 764 km2'dir.