İlçenin tarihçesi konusunda kesin bilgiler olmamakla beraber,yazısı arapça olan bir secerede Kerbala olayından sonra buraya gelip yerleşen Mustafa ÇELEBİ’ nin çocuklarıdır. Mustafa ÇELEBİ’ nin Mirvan’ da 3 oğlu oldu. Çelebi “Aşağı mahallede” (bu günkü Vali Göktayoğlu mah.), Muhammed “Orta mahallede” (Bu günkü Halil Yavuz mah.) ve Osman ise “Yukarı mahallede” (Hürriyet mah.) yerleştiler. Mustafa ÇELEBİ’ nin Mirvan’ da nüfusunun artması ve komşu aşiretler ile iyi ilişkiler içerisinde bulunması Simserkislileri telaşa düşürdü. Arası açılan iki kabile çatışmaya başladı. Bu çatışmalar neticesinde Mustafa ÇELEBİ o zamanlar Palu’da bulunan Osmanlıların uç beyi KARACİMŞİT BEY himayesine girdi. Bu olaylar bize ana yerleşim yeri Arıcak’ın Çaldıran Savaşından sonra temelinin atıldığını göstermektedir. Arıcak bu tarihe kadar Mirvan diye anılmaktadır. Mirvan, Zazaca ( Biyanrüyan) iki nehir arası, Osmanlıca (Mayri) su yolu - Arapça (Meravin) su kanalı veya yöreye ilk gelen kadına atfen (Berivan) olarak verildiği ve zamanla Mirvan’a dönüştüğü ileri sürülmektedir. Osmanlıların egemenliğine girince Karabegan (Karabegler) olarak anılmaya başlanmıştır. 1960 yılından sonra da Arıcak olarak değiştirilmiş ve halen aynı isimle bilinmektedir. 1972 yılında Merkez, Arıcak köyü olmak üzere Saman ve Gümüşyaka köyleri ile birleşerek Belediye teşkilatı kurulmuş 3392 Sayılı Kanunla da 19.06.1987 tarihinde İlçe olmuştur. Coğrafi Konum : İlçemiz, Doğu Anadolu bölgesinin güneyinde, Doğu Anadolu ile Güneydoğu Anadolu Bölgesinin geçiş bölgesinde yer almaktadır. İlçe genel olarak dağlık, meşelik , çalılıktır ve engebeli bir arazi yapısına sahiptir. İlçemizin kuzeyinde Ak Dağlar ve Palu İlçesi, güneyinde İnceburun dağları ile Hani ve Dicle ilçeleri, doğusunda Servi dağları ile Genç ilçesi, batısında ise Alacakaya ilçesi ile çevrilidir. İlçemizde karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlıdır. Güneydoğu Anadolu Bölgesine de sınır olması nedeniyle güney şeridinde yazları daha da sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçmektedir. İlçemiz sınırları içerisinde Dicle Nehrinin ana kollarından sayılan Berkilin Çayı ile birlikte pek çok akarsuları vardır. Arazi yapısının engebeli özelliğinden kaynaklanan Akdağlar serisinin önemli tepeleri ilçemiz dahilinde olup, Akdağlar serisinin en yüksek noktası 2544 m. İle Akdağ tepesidir. İlçemizin 374 km² olan yüzölçümünün %4’ü çayır ve mera, %54’ü bozuk baltalık, %12’ si ekilebilir alan , %30’ u de dağlık alanlardır ki, daha ziyade taş ve kullanılmaz toprak parçasıdır. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1.100 metredir.