Yapılan çalışmalar ve araştırmalar Şenkaya ve çevresinin çok eski tarihlerden itibaren iskan olunduğu, farklı devlet ve uygarlığın hakimiyet sahası içerisinde yer aldığı ya da bunlara ait çeşitli hareketliliklerden etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bölgemizde bulunan çeşitli tarihi eserler ve ele geçirilen arkeolojik bulgular bu etkileri göstermesi bakımından önem taşımaktadır. İlk dönemlerde Urartular' in etki sahası içerisinde kalan ilçemiz daha sonraları Sakalar'ın bir kolu olan Taolar'ın yurdu olmuş, V. Yy da Kartlı istilasi ile Gürcistan sülalelerinin eline geçmistir. Daha sonraki dönemlerde sırasıyla Kimmerler, Medler, Selefküsler, Arsaklı hakimiyeti altında kalacak ve Dayk Eyaleti sınırları içerisinde yer alacaktır. Roma, Sasani, Gürcü-Bizans çatışmalarında ise sık sık el değiştiren yerleşim alanlarında biri olacaktır ki zaman zaman elde edilen arkeolojik bulgular bu bilgileri doğrular niteliktedir. Şenkaya ve çevresi Hz. Osman döneminde Habib Bin Mesleme komutasında ki İslam ordularının Erzurum'a ulaşmasıyla İslam devleti ile tanışır. 1015 li yıllardan sonra 1071 e kadar doğudan gelen Türk akınlarına sahne olan Doğu Anadolu ve Erzurum gibi ilçemiz ve çevresi de bu hareketlilikten etkilenecektir. Selçuklu hakimiyetine girecek olan Şenkaya zamanla Saltuklular, Erzurum Selçukluları, kısa bir süre İlhanlılar, Timur, Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletleri, Şah İsmail ve Kıpçaklı Atabekler idaresi altında kalmıştır. Coğrafi Konum : Doğu Anadolu Bölgesinin Kuzeydoğusunda. Erzurum İl’inin kuzeydoğusunda, 185 Km uzaklıkta. 42-43 derece doğu boylamı, 40-41 derece kuzey boylamları arasında yer alır. Allahuekber dağlarının batı eteklerinde kurulmuştur. İlçe merkezinin rakımı 1850 m dir. İlçe merkezinin toplam yüzölçümü 46.3 Km2 dir. İlçemizin Komşuları Dogusunda Selim, Batısında Oltu, Güneyinde Sarıkamış Güneybatısında Narman, Kuzeyinde Olur, Kuzey doğusunda Göle İlçeleri ile çevrilidir. Erzurum platosunun yüksek rakımlı, engebeli ve kırık arazi karakterine sahip Şenkaya İlçesinin yüzölçümünün büyük bölümü dağlar ve yüksek rakımlı yaylalar kaplar. Geniş ova ve düzlükleri yoktur. Dağları: Doğusunda Allahuekber dağları (3120 m),Güneyinde Soğanlı dağları(2850 m),Batısında Kırdağ (2823 m)Kuzeyinde Erdavut - Ziyaret(2438 m) dağları yer alır. Ovalar: İlçemizin önemli bir ovası bulunmamaktadır. Sadece Penek, Paşalı ve Kömürlü düzlükleri mevcuttur.