Espiye Tarihi

XIII.yüzyılda Bizans’ın Komnenoslar döneminde kurulduğu sanılmaktadır. Ancak, Miletosluların buraya yerleşerek koloni kurduğu da iddia edilmektedir. Nitekim Plinius’un Naturalist Historia isimli eserinde “Miletosluların Karadeniz’de 90 kadar şehir kurduğu” yazılıdır. Xenephon Anabassis isimli eserinde MÖ:401’de Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Kolhların, Drillerin, Haliblerin, Tibarenlerin yaşadıklarına değinmiştir. İstanbul’un Latin istilasından sonra (1204) Aleksios Komnenos Trabzon’da Trabzon Rum İmparatorluğu’nu kurmuş, Espiye de bu imparatorluğun sınırları içerisinde kalmıştır.Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Oğuz boylarından Çepniler bölgeye yerleşmiş, mesudiye bölgesinde Hacı Emirli Beyliğini kurmuşlardır. Bu beylik Giresun yöresi ile birlikte Espiye’yi de sınırları içerisine almıştır. Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon Rum İmparatorluğu’nu ortadan kaldırmasından sonra, Osmanlılar buradaki Çepnileri vergiden muaf tutmuşlardır. Espiye ismi de ilk defa Osmanlı tahrir defterlerinde Espiyelü olarak yer almıştır. 1515 tarihli Osmanlı tarihi kayıtlarına göre, o günlerde Espiye 16 haneden Andoz’un ise 6 haneden oluşmaktadır. Buradaki Andoz Kalesi denizi kontrol altında gözetleme amaçlı kurulmuştur.I. Dünya Savaşı sırasında Espiye, Yarbay Topal Osman’ın topladığı gönüllülerle Ruslara karşı koymuştur. Cumhuriyet döneminde 1957 yılına kadar Tirebolu’ya bağlı bucak olan Espiye, 1957 yılında ilçe olmuştur.İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Zefre mevkiinde Cenevizlilerden kaldığı söylenen bir tersane kalıntısı, Şahinyuva Köyü’ndeki kilise, Çağlayan Köyü’nde Gebe Kilisesi kalıntısı, Harova Köprüsü, Sınır Köprüsü ve Ericek Köprüsü adıyla anılan kemer köprüler, Espiye Merkez Camisi bulunmaktadır. Coğrafi Konum : Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Giresun İli’ne bağlı bir ilçe olan Espiye, kuzeyinde Karadeniz, doğu ve güneydoğusunda Tirebolu ve Güce ilçeleri, batısında Keşap ve Yağlıdere ilçeleri, güneyinde Şebinkarahisar ve Alucra ilçeleriyle güneybatısında da Dereli ilçesi ile çevrilidir.