Yahşihan Tarihi

Çok eski tarihlerde İboğlu, Bük oğlu isminde iki kabile Yahşihan’ın bulunduğu Kızılırmak kenarında güneyi açık bir vadiye yerleşmiş oldukları, ayrıca öksüzce mevkiinde de Öksüz oğulları veya Öksüz Ali namı ile anılan bir kabilede 1 Km. öteye yurt tutmuşlardır. Bu yurt sahipleri 30 haneyi bulunca köy halini almış ve göçebelikten ayrılmıştır. Köylerinin adına da ‘ Yörük’ köy olarak kayda geçirmişlerdir. Edilinilen bilgilere göre bu kayıt miladi 1150 senesinde Ankara kayıtlarında yörük Yahşihan ismiyle 40 hane olarak kayda geçtiği iki kabilenin iskaniyle beraber Ankara, Kayseri ve Çorum yollarının üzerinde Kızılırmak nehrinin en büyük geçit vadisinde bulunduğundan, yolcuların istirahatı için Hanlar yaptıkları ve zamanla bu hanların çoğaldığı görülmüştür. Hatta Timurlenk ve Yıldırım Beyazıt’ın Ankara savaşı sırasında kumandanlarından oğlu veya torunu emrinde bir katar askerle bu hanlarda bir gece istirahat ettikleri ve buraya güzel han anlamına gelen Yahşihan ismini koydukları rivayet edilmektedir. Osmanlı devrinde bu yöre hanlarıyla şöhret kazanmış, bu nedenle osmanlılar bu yeri teşkilatlandırılarak, bir karargah haline getirmişlerdir. Bu yerin ehemmiyeti göz önüne alınarak burada demir köprü yapılması icap etmiş Hicri 1321 de inşaatına başlanan bu köprü 1325 yılında tamamlanmış ve Anadolu’nun ilk demir köprüsü olmuştur. Yahşihan coğrafi konumunun önemi nedeni ile Cumhuriyet devrinde tam teşkilatlı bir nahiye merkezi haline gelmiştir. 680 rakımlı olan İlçenin arazileri Demirlibel, Ardıçlı tepeleri ile Küre ve Delikli dağları ile çevrilmiştir. Arazisi oldukça verimli olup, kaynak suları çoktur. Yahşihan Kızılırmak nehrinin sağ doğu kıyısında, Kara Güney dağının Güney eteklerinde kurulmuştur. Kızılırmak araziyi ikiye bölmektedir. Ankara –Kırıkkale kara yolu asfaltı İlçe içerisinden geçmekte olup, İlçenin İl merkezine olan uzaklığı 6 Km. Ankara İline olan uzaklığı ise 70 Km. dir. Ayrıca Kayseri Demiryolu da İlçenin sınırları içerisinden geçmekte olup, Kırıkkale’ye 6 km, Ankara’ya ise 86 Km’ lik bir demiryolu ağı ile bağlı bulunmaktadır.