Çavdarhisar Tarihi

Çavdarhisar Kütahya İlinin 58 km batısında yer alan bir ilçesidir. İlçemiz 1990 yılında ilçe statüsüne kavuşmuş olmasına rağmen tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. İlk yerleşme tabakalarının bundan yaklaşık 5500 yıl öncesine ait olduğu görülmektedir. Hitit öncesi çağlardan günümüze kalan çeşitli kalıntıların Hitit ve Frig döneminde kullanılan Meter Staunene alanı ile birlikte eski çağlarda Aizanoi adı ile anılan antik kentin ne denli önemli bir yere sahip olduğu ve bunun sonraki yüzyıllarda da sürdüğü görülmektedir. Nitekim Hz İsa’nın doğumundan sonraki ilk çeyrekte büyük bir deprem ile tamamen yıkılmasına karşın Romalıların şehri yeniden inşa için her türlü imkanı seferber ettiği, 13.000 kişilik bir stadyum ve 20.000 kişilik bir tiyatro inşa ettikleri tarihin ilk borsa binasını Aizanoi’ye yaptıkları görülmektedir. Bu yatırımlar sonrasında Aizanoi yaklaşık 150.000 nüfusun yaşadığı döneminin en önemli kentlerinden biri haline gelmişti. Ancak Bizans İmparatorluğunun Sasanilerle ve ardından Müslüman Araplarla savaşmaya başladığı 7. yüzyıl itibarıyla önemini yitiren Aizanoi Türklerin yerleştiği 13. yy’da da önem kazanamamış ve Cumhuriyet dönemine kadar eski görkemine kavuşamamıştır. Günümüzde de eski görkeminden uzak olmakla birlikte yenilenen Kütahya - Uşak yolunun Eskişehir-İzmir arasındaki ulaşıma katkısı ve Aizanoi Antik kentinin dünyaya tanıtılması ve bölgede bugüne kadar eksikliği çekilen konaklama tesislerinin imarı ile yeni bir atılım içine gireceği muhakkaktır. Yine Çavdarhisar turizm ile yetinmeyip el sanatları ve küçük ölçekli kuruluşları ile ekonomik durumunu düzeltme çabasındadır. Coğrafi Konum : Çavdarhisar’ın tarihi yapılan kazılar sonucunda elde edilen bulgulara göre M.Ö. 3000’li yıllara dayanır.İlçemizde bulunan ve Efes, Bergama, Side gibi kentlerle çağdaş olan Aizanoi Antik Kenti’nin adının; Penkalas (Koca Çay) ırmağının yukarı kesiminde, tanrıça Meter Steunene’nin kutsal mağarası civarında yaşayan Frigyalıların su perisi Erato ile efsanevi kral Arkas’ın birleşmesinden ortaya çıktığı sanılan antik kaynaklarda adı Azan olarak geçen mitoloji kahramanından geldiği sanılmaktadır. Aizanoi, antik Frigya’ya bağlı olarak yaşayan Aizanitis’lerin ana yerleşim yeriydi. Hellenistik dönemde bu bölge değişimli olarak Bithinya’ya ve Bergama’ya bağlı iken M.Ö. 133’te Roma egemenliğine girmiştir. Roma İmparatorluk döneminde; tahıl ekimi, şarap ve yün üretimi sayesinde zenginleşmiş ve ünü bölge sınırlarını aşmış olan Aizanoi’de kesin kentleşme bulgularına ancak 1 nci yy.ın sonlarına doğru rastlanmaktadır.En parlak dönemini 2 nci yy.da yaşayan Aizanoi Antik Kenti, Erken Bizans döneminde piskoposluk merkezi iken 7 nci yy.dan itibaren önemini yitirmiştir. Tapınak düzlüğü Ortaçağ’da hisara dönüştürülmüştür.Selçuklular döneminde (13 ncü yy.) Çavdar Tatarlarının buraya yerleşmesiyle İlçe bugünkü ismi olan “ÇAVDARHİSAR” adını almıştır.