Ürgüp Tarihi

Kapadokya bölgesi, doğanın yazıp çizdiği ve bize bahşettiği büyülü bir masaldır. Doğa ve tarihin Dünyada en güzel bütünleştiği yerdir. Coğrafik olaylar Peribacaları'nı oluştururken, tarihi süreçte, insanlar da, bu peribacalarının içlerine konut oymuş, kilise oymuş ve fresklerle süsleyerek, binlerce yıllık yaşlı medeniyetlerin izlerini taşımıştır günümüze. Bu akılalmaz kültür hazinesini kurtarabilmek, başkalarına kaptırmamak için Miletli Thales bile, Lidya Kralı'nın Pers istilalarına karşı koyabilmesi uğruna, Kızılırmağı (Halys) ikiye bölerek orduyu karşıya geçirmiş ve tarihteki ilk bilimsel hesaplarını gene buralarda gerçekleşmiştir. Kapodokya planetinin il ve ilçeleri, Kapodokya'nın şöhretinin günümüzde artmış ve sınırlarından taşmış olmasından dolayı; Kapsadığı il ve ilçe isimleri bu genel tanımlamanın içerisinde kaybolmuştur. Ürgüp,Avanos, Zelve, Göreme çevresinin tabii güzellikleri ve kültürel zenginlikleri yüzyıllar boyunca tarih yazarlarının ve seyyahlarının ilgisini çekmiştir. Kapadokya Persler döneminde "Katpatuka" adıyla anılmaya başlamış ve Katpatukka iyi at yetiştirilen bölge anlamına gelmiştir. Ancak kelimenin Hatti, Luvit, Hitit ve Asurlu olduğu tartışılması hala gündemdedir. Bu yüzden at ve atçılıkla ilgili kaynaklar araştırılmış ve önemli veriler elde edilmiştir. Büyük Devlet zamanında da (M.Ö 1460-1190), Hititler at yetiştirmeye büyük bir ehemmiyet veriyorlardı. Bu maksat için Mitanni memleketinden uzman at yetiştiricileri getirttikleri ve onların tavsiyelerin tabletlere yazdırarak kuşaktan kuşağa intikalini sağladıklarını görüyoruz. Gerçekten de Boğazköy Devlet arşivi arasında Kikkuli isminde Mittani’li genç bir at yetiştirme uzmanı tarafından yazılmış bir eser ele geçmiştir. Xenophon M.Ö. 401'de Amasyalı Strabon M.S. 18 yıllarında, Nıssa'lı Gregoir M.S. 334-394'te ve gene Maçan'lı (Göremeli) genç bir bağcı (M.S 495-515) bize, yöre tarihi hakkında önemli yazılar bırakmışlardır. Coğrafi Konum : İç Anadolu Bölgesi’nde, Nevşehir İli’ne bağlı bir ilçe olan Ürgüp, batısında Nevşehir ili Merkez ilçesi, güneydoğusunda Kayseri, güneybatısında Derinkuyu, kuzeyinde Avanos ile çevrilidir. Nevşehir’in güneydoğu kesiminde yer alan Ürgüp’ün yarısı orta yükseklikteki düzlüklerden, yarısı da dağlık alanlardan oluşmaktadır. Dağlık alanların kuzeyindeki Kızılırmak Vadisine doğru alçalan arazi, Erciyes Dağı’nın püskürttüğü tüfler ve bazalt lavları ile kaplıdır. Burada Peribacalarına ve aşınma sonucu oluşmuş vadilere rastlanmaktadır. Ürgüp’ün doğu, güneydoğu ve güneyini Hodul Dağı (1.949 m.) engebelendirir. İlçe topraklarından kaynaklanan sular kuzey kesimindeki Kızılırmak’a katılmaktadır. Hodul Dağı yamaçlarından kaynaklanan küçük dereler ile Damsa Çayı da Kızılırmak’a katılır. İlçede Damsa Çayı üzerinde sulama amaçlı Damsa Barajı ve küçük bir baraj gölü bulunmaktadır. İl merkezine 18 km. olan ilçenin yüzölçümü 574 km2.dir