Ondokuzmayıs Tarihi

Ondokuzmayıs İlçesinde Dagköy ve Yörükler beldeleri civarında yapılan arkeolojik kazılarda M. Ö. ki yıllara ait yerleşmeler olduğu saptanmıştır. Hasköy'de ortaya çıkarılan mezarın MÖ. 47 yıllarına aît olduğu sanılmaktadır, Yürükler beldesinde bulunan hamamın ise Cenevizliler ve Romalılar dönemine ait olduğu rivayet edilmektedir. Milattan Önceki yıllardan beri yerleşim yeri olarak kullanılmış ilçe toprakları Çelebi Mehmet Döneminde Osmanlı hakimiyetine girmiştir. İlçenin ilk Türk ahalisi Orta Asya’dan göç eden Türkmenlerdir. Daha sonra 93 harbi (1877 -1878) sırasında Kafkasya ve Dağıstan’ dan göç edenler yerleşmişlerdir. Yine Balkan Savaşları sonunda Avrupa'dan gelen Osmanlı Türkleri 1913 yıllarında 1 9 Mayıs’a gelerek çevre köylere yerleşmişlerdir. İlçeye Kurtuluş Savası sonrasında da Selanikken mübadele yoluyla gelenler, Doğu Karadeniz'den gelenler, Alaçam'dan gelenler olmuştur. Coğrafi Konum : 19 Mayıs İlçesi Samsun'a 33 km. uzaklıkla, Samsun-Sinop Devlet karayolu üzerindedir. Kızılırmak nehrinin meydana getirdiği delta ovasının doğu ucunda yer alan ilçenin denizden yüksekliği 10 m.dir, İlçe merkezinin kuzeyinde kalan topraklar Kızılırmak’ın oluşturduğu Ovanın bir bölümünü teşkil eder. Bu alanda Balık Göllerinin bir kısmı bulunmaktadır. Ondokuzmayıs doğusunda Samsun, batısında Bafra, kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Samsun ve Bafra ilçeleri ile çevrilidir. En yüksek yeri Nebyan ormanlarının bulunduğu güneyindeki tepedir.