Durağan Tarihi

Karadeniz Bölgesi’nin batı bölümünde, Sinop İline bağlı bir ilçe olan Durağan, kuzeyinde Dikmen ve Alaçam, doğuda Alaçam ve Vezirköprü, güneyinde Vezirköprü, batısında Saraydüzü ve Boyabat ilçeleri ile çevrilidir. Durağan’ın kuzeyini ve doğusunu Küre (İsfendiyar) Dağlarının uzantıları engebelendirmektedir. Ormanlarla kaplı Küre Dağlarında Soyuk Tepe (1.455 m.), Gümlek Dağı ve Dedemin Tepesi (1.451 m.) en yüksek noktalarıdır. Bunun dışında ilçenin güneyini Ada Dağı engebelendirir. Ayrıca yöredeki Yanıkdede Tepesi (1.416 m.), Macıyın tepesi (1.408 m.), Yellice Tepesi (1.381 m.), Ömeroğlu tepesi (1.370 m.), Peynir Tepesi (1.361 m.) ve Gölboğazı Tepesi (1.357 m.) diğer yükseltilerdir.Küre Dağlarının güneyinde Gökırmak Vadisi bulunmaktadır. Dağlar arasındaki ovalar çevresindeki köylerin isimleri ile tanınmaktadır. Bunlar İlçe merkezinde Karayazı, Başgezek ve Çayırovası ; Durağan köylerinde Dağdelen, Akçabük, Yandak, Yalnızkavak , Yeşilkent, Hacıoğlan, Alpaşalı ve Karadiğin ovalarıdır. Kızılırmak Vadisindeki Gökdoğan, Köklen, Çöve, Boyabükü, Yoğunpelit ve Beybükü ovaları Altınkaya Baraj Gölü sahası içerisinde kalmıştır. İlçenin Yeşilyurt Köyü çevresinde Kuzuluk Çalı, Yaylı Çal, Ev Çalı; Kaplangı ve Aşağıalınca köyleri çevresinde Takir; Dereli Köyünde, Kalfet; Hacımahmutlu Köyü çevresinde Karapınar, Karakütük ve Hatipoğlu yaylaları, Yassıalan Köyü’nün üst kısmında da Bozarmut Yaylası bulunmaktadır.İlçe topraklarını Kızılırmak bu nehrin kollarından olan Gökırmak sulamaktadır. Gökırmak ilçe merkezinin 6 km. doğusunda Kızılırmak ile birleşmiş, ancak günümüzde burası Altınkaya Barajı altında kalmıştır. Bunun dışında ilçede Ardım, Felek, Kanlı, Sırnık, Akbel, Çayağzı ve Ümerik çayları bulunmaktadır. Bu çaylar yaz aylarında kurumakta, kış ve ilkbaharda Gökırmak’ı beslemektedir.İlçe topraklarında doğal göl bulunmamaktadır. Ancak baraj gölleri ile göletlerden sulama amaçlı yararlanılmaktadır. Bunların en önemlisi Altınkaya Baraj Gölüdür. Deniz seviyesinden 220 m. yüksekliktedir. İl merkezine 120 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.034 km2 ’dir.İlçe toprakları ormanlık ve yeşil bir bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu nedenle de ilçeye Yeşil Durağan ismi yakıştırılmıştır. Ormanlık bölgelerde çam ağaçları öncelikli olup, bunun dışında meşe, kayın, gürgen, sarıçam, karaçam, köknar ve ardıç ağaçları bulunmaktadır. Ormansız alanlar dışında çıplak arazi bulunmamaktadır. Ayrıca Karadeniz Bölgesi’ne özgü bodur ağaçlar ve çalılıklar görülmektedir.İlçe Karadeniz kıyılarında hüküm süren Karadeniz iklimi ile iç kısımlarda hüküm süren Karasal iklim arasında bir geçiş ikliminin etkisi altındadır.Yazları fazla yağış olmaz genellikle kurak geçer, kışlar ise çok soğuk değildir. Kış aylarında sıcaklık 0 C’ nin altına pek az düşer. En çok yağış ilkbaharda alır. Yıllık sıcaklık ortalaması 8 C’ dir. Bu sıcaklık Ocak ayında 0 - 5 arasındadır, Temmuz ayında 15-20 C arasında değişmektedir.İlçe ekonomisi tarım, hayvancılık ve ormancılığa dayalıdır. Gökırmak Vadisinin verimli topraklarında sulu tarım yapılmakta olup, çeltik başta olmak üzere, buğday, arpa, mısır, şeker pancarı, nohut, fasulye, baklagiller, mercimek yetiştirilmekte olup, meyvelerden de elma, erik, dut, üzüm, ayva, incir yetiştirilir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvanlar başta olmak üzere kümes hayvancılığı ve arıcılık da yapılmaktadır. Hayvansal ürünlerin başında yün, yoğurt, süt, peynir, yumurta ve keçi kılı gelmektedir. Bu ürünlerden yalnız yün, yapağı, yumurta ve hayvan derileri ilçe dışına satılmaktadır. Son yıllarda baraj göllerinden elde edilen balıklar da ilçe ekonomisinde önem taşımaktadır.Orman ürünleri de ilçe halkının önemli bir geçim kaynağıdır. İlçenin Gökırmak vadisi dışında kalan orman köylerinin halkının % 80’i geçimini orman işçiliği yaparak sağlamaktadır. Ormanlardan çam, köknar ve kayın ağaçlarından kereste ve odun elde edilmektedir. Bunun yanı sıra ormanlık alanlarda yetişen kuzu göbeği (höbelen), kanlıca mantarları ve salep toplanıp pazarlanmaktadır.