Hilvan’ın tarih öncesine ait yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bugünkü yerleşim 1820’de Karacurum (Karacurun) ismi ile göçer aşiretleri tarafından kurulmuştur. Bu dönemde köy meydanında bulunan kara dibek taşından dolayı da Karacurun ismi verilmiştir. Bu yerleşimin ardından çevredeki diğer aşiretler de gelerek buraya yerleşmiştir. Cumhuriyet döneminde Karacurun Siverek ilçesine bağlı olan Hoşin (Uluyazı) nahiyesine bağlı köy niteliğinde idi. Uluyazı nahiyesine göre daha çok gelişmiş, bazı köyler buraya bağlanmış ve bu nedenle de 1926 yılında Hilvan ismi ile Urfa ilinin ilçesi konumuna getirilmiştir. Coğrafi Konum : Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Şanlıurfa İline bağlı bir ilçe olan Hilvan, kuzeyinde Adıyaman ile Siverek, doğusunda yine Siverek, güneyinde Merkez ilçe, güneybatısında Bozova, batısında da Adıyaman ili ile çevrilidir. Şanlıurfa Platosunun kuzeydoğu kesiminde yer alan ilçe toprakları güneydoğudan batıya doğru gittikçe azalan dalgalı bir arazi yapısına sahiptir. İlçe topraklarını kuzeydeki doğal sınırı oluşturan Fırat Nehri ile Karacadağ’ın batı yamaçlarından kaynaklanan Çam Çayı ve küçük dereler sulamaktadır. Hilvan Ovasının bir bölümü Atatürk Baraj Gölü’nün suları altında kalmıştır. Şanlıurfa’ya 55 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.278 km2dir.