Siverek Tarihi

Aşağı Fırat projesi kapsamında yörede yapılan kurtarma kazılarında Hassek Höyük ve Çavit tarlasında ele geçen buluntular yöredeki yerleşimin Kalkolitik Çağa (MÖ.5500-3500) kadar uzandığını göstermiştir. MÖ.2000’li yıllarda Şanlıurfa topraklarının büyük bölümü Hurrilerin Yurdu olarak tanımlanmaktadır. Yöre 1600 yıllarında Mitanilleri yenen Hititlerin egemenliği altına girmiştir. MÖ.XI.yüzyılda Mezopotamya’dan kuzeye doğru göç eden Aramiler burayı ele geçirmiş ve MÖ.X.yüzyılda burası Bit-adini Krallığına bağlanmıştır. Asurlular MÖ.IX.yüzyılın ortalarına doğru bu krallığı ortadan kaldırarak Siverek’in de dahil olduğu Şanlıurfa topraklarını ele geçirmişlerdir. Anadolu’nun büyük bir kısmına hakim olan Persler Urfa ile birlikte Siverek yöresine de yerleşmişlerdir. Büyük İskender’in Persleri ortadan kaldırmasından sonra yöre bir süre Makedonyalıların, İskender’in ölümünden sonra da Seleukosların egemenliğine girmiştir. Bu dönemleri Roma, sasani ve Bizans dönemleri izlemiştir.VII.yüzyılda yöreye Arap akınları başlamış ve Araplar bir süre buraya hakim olmuşlardır. Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Türkmen boyları buraya yerleşmeye başlamış, bunu Selçuklu hakimiyeti izlemiştir. Şanlıurfa ile birlikte Siverek bir süre Urfa Haçlı Kontluğu’nun yönetimine girmiştir. Musul Atabekleri yönetiminden sonra XIII.yüzyılda yöre, yeniden Selçukluların egemenliği altına girmiştir. Moğolların Selçukluları yenmesinden sonra Şanlıurfa ile birlikte Siverek de Moğollar tarafından yağmalanmıştır. Moğolların Anadolu’dan çekilmesinden sonra Memluklular, Akkoyunlular ve Safeviler buraya hakim olmuş, 1517’de Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sırasında da Osmanlı topraklarına katılmıştır. Safaviler 1522’de burayı yeniden ele geçirmiş ve Kanuni Sultan Süleyman zamanında yeniden Osmanlı topraklarına dahil edilmiştir.XIX.yüzyılda Diyarbakır Vilayetinin merkez sancağına bağlı bir kaza olarak yönetilmiş, 1908’de Viranşehir,Çermik ve Karacurun (Hilvan) kendisine bağlanarak bağımsız bir sancak olmuştur. Kurtuluş Savaşı sırasında Siverekliler Müdafa-i Hukuk Cemiyetini kurmuş ve Kuvayi Milliye teşkilatına destek vermişlerdir.Cumhuriyetin ilanından sonra Sancakların il yapılması ile birlikte İl konumuna getirilmişse de 1926’da Urfa’ya ilçe olarak bağlanmıştır. Coğrafi Konum : Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Şanlıurfa İline bağlı bir ilçe olan Siverek, kuzey ve doğusunda Diyarbakır, güneydoğusunda Mardin, güneyinde Viranşehir ve Merkez ilçeleri, güneybatısında Hilvan, batısında da Adıyaman ili ile çevrilidir. Şanlıurfa’nın kuzeydoğu kesiminde yer alan ilçe topraklarının, kuzeyindeki küçük bir bölümü Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisindedir. İlçenin güney, güneybatı ve batı kesimleri Şanlıurfa Platosunun kuzeydoğu bölümünde yer alır. İlçenin doğusunu ise, doruğu ilçe sınırları dışında kalan Karacadağ’ın batı bölümü engebelendirir. İlçe topraklarından kaynaklanan sular Fırat Nehrine katılır. Karacadağ’ın batı yamaçlarından kaynaklanan Çamdere Atatürk Baraj Gölüne dökülür. Habur Çayının Karadağ’ın güney yamaçlarından çıkan kolları ilçe toprakları içerisindedir. Bunların yanı sıra Hacı Hıdır Deresi, Esmer Çayı, Zengecür Çayı, Hamdun Çayı, Beşkardeş Çayı ve Çak Suyu ilçedeki diğer küçük akarsulardır. Fırat kıyısındaki toprakların bir bölümü Atatürk Baraj Gölünün suları altında kalmıştır. Şanlıurfa’ya 96 km. uzaklıktaki ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği 801 ile 840 m. arasında değişmektedir. Yüzölçümü 4.314 km2 dir.