Viranşehir Tarihi

Eski bir Hitit şehri olan Viranşehir M.Ö.2750 yılından itibaren tarih sahnesinde yerini almıştır.İlçenin tarihi her ne kadar M.Ö.2500-3000 yıllarına kadar inmekteyse de Karacadağ’ın imbik imbik süzülen sularının canlandırdığı arazi ve çok verimli ovası ve bulunan yeni mezar taşlarını dikkate aldığımızda, ilçe tarihinin ilk insanların tarihine kadar uzanacağı tahmin edilmek- tedir.Şehrimiz,tarihi ipek yolunun üzerinde yer alışı ve çok verimli bir ovaya sahip olması nedeniyle ticaret ve tarım alanında yukarı Mezopotamya’nın önemli bir merkezi olmuştur.Bu konumundan dolayı eski devirlerde bir çok saldırılara,istilalara maruz kalmıştır.Bu istilalar, M.Ö.275’ten başlayarak 16.asıra kadar devam eder.M.Ö.1900 yıllarında Viranşehir’i bir Hitit şehri olarak görüyoruz. Hititler,bu şehri Asurilere bağlı beyliklerin elinden almıştır.Burası bir ara Lidya Kralı Krezos’un idaresinde kaldı.Şehir M.Ö.4.asırda tekrar Hitit imparatorluğuna dahil edildi.Arzana adlı bir beyliğin hükümet merkezliğini de yapan Viranşehir,M.Ö.1115’te Asurluların eline geçti.Asurlular Sami kökenli bir milletten oluşmakta idi..Daha sonra Viranşehir, İranlıların egemenliğine girer (M.Ö.521-485).Makedonyalılar(M.Ö.336-323) ardından da Selefkosları ve nihayetinde Romalıları (M.Ö.173)Viranşehir’de görüyoruz. Özetle şehir,milattan önceki tarihinde Hurri-Mitanni,Asur,Arami,Med,Pers , Keldani ve Roma(Bizans)medeniyetlerini gören şehir, milattan sonra ilk dönemlerde İran-Roma arasındaki daimi çekişmeye meydan olmuştur.Hicret’e kadar (M.S.623) bu çekişmenin içerisinde bulunan Viranşehir, hicretten sonra güneyden gelen İslam ordularının Komutanı Ganem tarafından fethedilir.Şehir bir ara Hamdanilerin eline geçtiyse de(M.S.873) Abbasiler, Mü’tezit komutasında tekrar Viranşehir’i fetheder. (M.S.894) Melikşah zamanında Selçuklular Devletine bağlanan Viranşehir zaman zaman Bizans,Selçuklu,Arap,İran ve Artuklular arasında el değiştirmiştir.M.S.1071 ‘de Selçuklular,1108’de Mardin Artukluları1202’de Musul Atabeyi Nurettin Zengi tarafından fetih edilir. Coğrafi Konum : Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Şanlıurfa İline bağlı bir ilçe olan Viranşehir, doğusunda Kızıltepe, güneyinde Ceylanpınar, batısında Şanlıurfa Merkez İlçe ile Siverek, güneybatısında Harran, kuzeyinde ise Siverek ilçesi ile çevrilidir. Şanlıurfa’nın doğu kesiminde yer alır. Şanlıurfa Platosunun doğu kesiminden başlayarak Suriye’ye doğru alçalan düzlük bir alanda bulunmaktadır. İlçenin kuzey kesimini Karacadağ’ın güney uzantılarını oluşturan Takırtukur Dağı engebelendirir. İlçe toprakları volkanik bir arazi yapısına sahip olup, kuzey kesimi bazaltlı lavlardan, güney kesimi de kalkerlerden oluşmuştur. İlçe topraklarını Habur Çayı’nın başlangıç kolları ile doğuda Büyükdere (Büyük Circip Suyu) ile Arslanbaba Deresi (İbrahimiye Circibi) ve Küçük Circip dereleri sulamaktadır. Şanlıurfa’ya 92 km. uzaklıktaki ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği 620 m.dir. Yüzölçümü 1.843 km2 dir.