Çatak Tarihi

Tarihçe : Çatak 645’te yöreye gelen Araplar tarafından kurulmuştur. Daha sonra Bizans İmparatorluğu’ nun eline geçen Çatak 1071 Malazgirt Meydan Muharebesiyle Anadolu’ya gelen Türkler tarafından fethedilmiştir. Selçuklu Devleti’nin idaresinde bir müddet kaldıktan sonra 1100 yılında Sökmenli Devlet’ inin yönetimine geçmiştir. 1243 Kösedağı Savaşı ile Moğol istilasına uğramış olan Çatak 1350 yılından sonra Hakkari Beyliği’nin eline geçmiştir. Timur’un Anadolu Seferine kadar Hakkari Beyliği’nin idaresinde kalan ilçe daha sonra İran’da bulunan Safevi Devleti’nin hakimiyeti altına girmiştir. 1548 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından Osmanlı Devleti’nin hakimiyeti altına girmiştir. İlçemizin sınırlarında tarihi eser olarak üç kemer köprü vardır. Bu köprülerden birisi ilçenin içerisinde olup Sortkin Çayı üzerinde geçit vermekte ve halen kullanılmaktadır. Diğer iki köprü “Holkan ve Zırıl” Norduz Deresi üzerinde olup, dere üzerinde halen geçit veren yerlerdir. Köprülerin Selçuklulardan kaldığı sanılmaktadır. İlçe mıntıkasında Milattan önce 330 senesinde Doğu Hun İmparatorluğu’nun Alanlılar’ın Kuzey Kafkasya’daki yerlerini almaları üzerine gerek Alanlılar ve gerekse Orta Asya’daki dağlık mıntıkada bulunan Artuş Şehri civarındaki yerleri Doğu Hunlar’ın eline geçen aşiretler, Hunlar ile birlikte Mezopotamya'ya gelmişlerdir. Öz vatanları olduklarını söyledikleri Kuzey Kafkas ve Artuş Şehri ile iklim ve doğa şartları aynı olan İlçemizin Narlı Nahiyesi mıntıkasına o zaman geldikleri ve Alanlılar ile Artuş aşiretleri olarak yerleştiklerini ve halen Alanlılar Yaylası olan Tırşın’de büyük taşlar üzerine yapılmış ağaç resimlerine rastlandığı söylemektedirler. Coğrafi Konum : İlçemiz doğuda Başkale, batısında Bahçesaray, kuzey doğuda Gürpınar, kuzey batıda Gevaş, Güney doğuda Beytüşebab, güney batı da ise Pervari ilçeleri ile sınırdaştır.Bölgede karasal iklim hüküm sürmekte olup, gece ve gündüz sıcaklık farkları büyüktür. Kışın bölgeye fazla miktarda kar düşmektedir. İlçenin en yüksek ısı derecesi “+25,+ 35” santigrat derece, en düşük ısı derecesi ise “ eksi 20-25” santigrat derecedir. Kış ayları uzun ve kar yağışlı olup, çığ tehlikesi mevcuttur. İlkbahar ve sonbahar ayları yağışlı, yaz ayları ise kurak geçmektedir.İdari olarak ilçeye bağlı Cumhuriyet Mahallesi, Adnan Menderes Mahallesi, Karşıyaka Mahallesi, Bahçelievler Mahallesi, Hacı Osman Mahallesi ve Selçuklu mahallesi olmak üzere toplam altı mahalle, 27 köy ve 96 mezrası mevcuttur. İlçemiz il merkezine 87 Km. uzaklıktadır. Deniz yüzeyinden 1512 metre yükseklikte olup sarp ve dağlarla çevrili bir araziye sahiptir. İlçemizin genel toplam yüz ölçümü 2.200 Km karedir. Dağların yüksekliği ise 2000 metre civarındadır. İlçemizde on binlerce büyük ve küçük baş hayvanın yayılabileceği geniş alanlara sahip yaylalarımız mevcuttur. Bunlardan bazıları: Takuh,Melkuşan,Aruh, Kirapit, Pip, Karabulak, Golcebel. Kalüt ve Tirşin yaylalarıdır.İlçe içinden biri Gürpınar ilçesinin Yalınca (Norduz) Köyü’nden, diğeri ilçemiz Işınlı Köyü’ne bağlı Elmacı Mezrasından doğup gelen iki Çay Belediye sınırları içinde birleşip Çatak Çayı adını alarak, güneyde Botan ırmağına karışmaktadır.