Finike Tarihi

İlk Finike, Fenikeliler tarafından M. Ö. 5.Yüzyılda Phanikos adı ile, Aykırıcay Suyu'nun denize döküldüğü yerde kurulmuştur. Uzun yıllar Likya'nın başkenti olan Limyra'nın tarım ürünleri ihraç ettiği bir liman görevi yapmıştır. Bu özelliğiyle Fenikelilerin en önemli ticaret merkezlerinden biri olmuştur. Finike adının, Fenikelilerden dolayı verildiği de rivayetler arasındadır. Antik dönemde önemli bir liman kenti olan Finike'nin (Phoinikos) ilk kuruldugu yer, "îskele Mahallesi'dir. Bu mahallenin içinden geçen, kanal ve debisi yüksek, ancak hizi düsük bir dere olan Aciçay'in liman islevi gördügü, yük indirme ve bindirme isleminin yapildigi yer olmasi nedeniyle de adi geçen yere iskele Mahallesi denildigi bilinmektedir. Ismi nedeniyle bazilarinca Fenikeliler'in kurmus olabilecegi bir kent seklinde yorumlanmissa da; PHOINIKOS Grekçe "kizil renkli at" veya "kizil renkli davar sürüsü" anlamina gelmektedir. Yöredeki hayvan varligi ile uyum içerisinde olan bu isim, yerlesimin bir Grek kurulusu oldugunu isaret etmektedir. Kalintilarin ve buluntularin da bunu dogruladigi görüyoruz. Finike içindeki kalintilardan söz edecek olursak, karsimiza ilk çikan Hellenistik döneme tarihlenecek, alt kismi Roma Çagi, üstü Bizans dönemine ait sur kalintilari olmaktadir. Atatürk Parki karsisindaki kule bu iki dönemi yansitmaktadir. Ayni döneme denk düsen Devlet Hastanesi karsisindaki falezin kuzey kenarinda birkaç kaya mezari ile eski hapishane yakinindaki kaya mezari Finike merkezde görülebilen kalintilarin baslicalaridir. Genç Bizans döneminde Finike'de fazla genis olmayan bir yerlesimin varligi bilinmektedir. Cumhuriyet Parki'nda sergilenen bazi kalintilar ve Ziraat Bankasi karsisinda depo olarak kullanilan büyük yapi Genç Bizans Dönemi kalintilarim olusturur. Finike ilçesi konum itibariyle günümüzde "Teke Yarımadası" eski çağda ise Likya olarak adlandırılan bölgede bulunmaktadır. Likya; doğuda Pamfilya, batıda Karya, kuzeyde ise Psidya ile çevrilidir. Teke Yarımadası'nın M.Ö. 3. bin yıldan beri iskan edildiği bilinmektedir. Fakat "bu bölgede yapılan arkeolojik araştırmalar 2. Bin yıldan eskiye giden bir iskanı henüz tespit etmemiştir." Dilbilim yönünden yapılan araştırmalarla yörede kullanılan yer adlarının, Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde görülen ve M.Ö. 3 bin yılla tarihlenen yer adlarıyla benzeşmesi Likya'da da M.Ö. 3 bin yıllarında yerleşmeler olduğu sonucunu vermektedir. Görüldüğü gibi, arkeolojik belgeler ve dilbilim verileri, Likya'da M.Ö. 3 bin yıllarında bir yerleşim olduğunu kanıtlayacak niteliktedir. Fakat elde edilen bulgular bu yerleşimlerin kimler tarafından meydana getirildiği sorusunun tam olarak açıklanmasına yetmemektedir. Coğrafi Konumu : Akdeniz Bölgesi'nde Antalya İli'ne bağlı bir ilçe olan Finike'nin doğusunda Kumluca, batısında Kaş, kuzeyinde Elmalı ilçeleri, güneyinde de Akdeniz ile çevrilidir. Antalya İli'nin batı kesiminde, Finike Körfesi'nin de batı kıyısında yer alır. Yörenin kuzeyinde Kohu Dağı'nın güney yamaçları, kuzeydoğu ve doğusunda Beydağları'nın güney uzantıları, orta kesiminde de Alacadağ bulunmaktadır. Bunlardan etekleri ormanlarla kaplı olan Alacadağ kıyıya dik olarak uzanır. Kohu Dağı ile Beydağlarını birbirinden ayıran Avlanbeli Geçidi aynı zamanda Elmalı-Finike bağlantısını sağlar. Finike Ovası küçük akarsuların getirdiği alüvyonlarla Finike Körfezi'ni doldurmuş ve ovanın oluşmasına neden olmuştur. Bu ova Avlan Gölü'nün sularından kaynaklanan Başgöz Çayı ve Beydağları'ndan çıkan Alakır Çayları ile sulanır. Yüzölçümü 655 km2'dir