Göle Tarihi

Göle ilçesi Yiğitkonağı (Türkeşen) boğazından geçmeden birleşen Kür ırmağının beş kolundan dört kolunun yayıldığı geniş bir düzlükte yer alır. Bugünkü ilçenin kuzey tarafında bulunan düzlük alanlar göl halinde idi. Suların çekilmesiyle yerini düzlük ve çayırlıklar almıştır. Bundan dolayı adına GÖLE denmiştir. Göle ilçesi 646 yılında Cizye'ye bağlanmıştır. 1939 yılında Cengizlilere geçmiş daha sonraları 1414 yıllarında Kars Akkoyunluların işgalinde kalmış , 1457'de Uzun Hasan Oltu, Göle, Ardahan üzerinden Tiflis'e akın ederken tabi kıldığı Atabekleri Gürcistan kralına karşı koruyup Gürcistan'a bağlanmaktan kurtarmıştır. Osmanlılar Ardanuç ile birlikte Göle ve Ardahan bölgesini alarak küçük Ardahan Sancağı adı ile Göle'yi Erzurum'a bağlamışlardır. 1579'da yeniden Kars eyaletine bağlanmıştır. 1828 tarihinden sonra Rus işgaline uğramış bu işgalden can ve mal bakımından ağır kayıplar vermiştir. Ardahan, Çıldır Sancakları ile irtibatı kesilmiş bu kezde Oltu eyaletine bağlanmıştır. Daha sonra Otlu eyaletinden alınıp Ardahan'a nahiye olarak devredilmiştir. Merdinik köyü ve nahiyesi adıyla bilinen Göle onuncu ordu gelinceye kadar Rus işgalinde kalmıştır. Onuncu ordu kısa bir zaman süre birliklerini geri çekince bu boşluktan yararlanan Rus birlikleri özellikle Ermeniler 1915 yılının Ocak ayında Göle'yi köyleriyle birlikte işgal etmiştir. İlçe 30 Eylül 1920'de Oltu üzerinden gelen ordularımızın tarafından kesin olarak kurtarıldı. Bu tarihten 1992 yılına kadar Kars iline bağlı bir ilçe olan Göle, 1992 yılında Ardahan iline bağlanmıştır. Coğrafi Konumu : Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Ardahan İline bağlı ilçe olan Göle, güneyinde Kars ve Sarıkamış, batısında Ardanuç ilçesi, kuzeyinde Ardahan , doğusunda Susuz ilçesi ile çevrilidir. Göle, dağlık ve yüksek platolardan oluşan bir arazi üzerinde kurulmuştur. İlçenin kuzey kesimi Erzurum-Kars platosunun uzantısı olan volkanik Ardahan platosu üzerindedir. Güney kesimini de Allahuekber Dağları engebelendirmektedir. Bu alan üzerinde yer yer dağ kütleleri bulunmaktadır. Bunlardan Kabak Tepe (3.054 m.), Uğurlu Dağı (2.806 m.), Samayat Dağı (3.047 m.), Bağtepe (2.728 m.) en önemli yükseltileridir. Bu dağların yamaçları sarıçam ormanları ve çayırlarla kaplıdır.İlçe topraklarının ortasında bulunan Göle Ovası 2000 m. yüksekliğinde olup, 150 km2.lik bir alanı kaplar. Türkiye’nin en soğuk yörelerinden biri olan, tarıma elverişli olmayan bu ova, dağlardaki karlar eridiğinde bataklığa dönüşür. Ovanın doğusundaki su birikintileri Sarıgöller olarak isimlendirilmektedir. Allahuekber Dağlarından kaynaklanan Kura Irmağı’nın kolları bu alanları sulamaktadır. Deniz seviyesine olan yüksekliği 2.050 m. olan ilçenin yüzölçümü 1.420 km2 dir.