Gömeç Tarihi

1660-1700 yıllarında kurulan Gömeç civarında 4-5 köyün birleşmesiyle büyümüş ve 150 yıl önce yapılan Balıkesir Ayvalık karayolunun ilçe içinden geçirilmiş olması ilçeye ekonomik üstünlük sağlamıştır.1864 tarihli vilayet nizamnamesine göre idari taksimat nizamnamesi gereğince Hüdavendigar Vilayeti Karasi Sancağı Edremit kazasına bağlı Nahiye-i Emrültabat olarak ismi geçmektedir. Gömeç 6 Eylül 1922 tarihinde düşman işgalinden kurtuluşundan 1956 yılına kadar bucak müdürlüğü ve muhtarlıkla yönetilmiştir. 1956 mart ayında belediye teşkilatı kurularak hizmete imkanları ölçüsünde devam etmiştir. 9 Mayıs 1990 tarihinde Gömeç ilçe statüsüne kavuşmuştur. XVI. yüzyıl başlarında Gömeç Edremit Körfezi ile Dikili Körfezini çevreleyen arazi üzerinde bulunan onlarca köyden biri idi. Bu yörede yönetim işlevi olan ve kasaba özelliği taşıyan iki önemli yerleşim yeri bulunuyordu. Bunlar kuzeyde Edremit, güneyde de Ayazmend (Altınova) kazaları idi. Kanuni Sultan Süleyman´ın ilk yıllarında düzenlendiği anlaşılan bir defterde Gömeç´in o tarihlerde Karasi Sancağı´nın Ayazmend kazasına bağlı bir köy olarak görülmektedir. Ne var ki çevredeki bir çok köy adlarında da olduğu gibi Gömeç´in de ikinci bir ad taşıdığı görülmektedir. O da "Âdil İli" dir. Sultan II. Selim (1566-1574) döneminde düzenlenmiş 981 (1573) tarihini taşıyan biri Tımar diğeri Evkaf olan iki defterden Gömeç üzerine daha ayrıntılı bilgiler elde edebiliyoruz. Buna göre Âdil İli nam-ı diğer Gömeç reayesinin bir bölümü Sultan II. Selim´in vakıflarının reayesi arasında yer almaktadır. Bunların 40 raiyyeti yani vergi mükellefini bulduğu anlaşılmaktadır. Bu 40 raiyyetin hane reisi yada mücerret olduğu belirtilmemiştir. Bu defterler Gömeç´te buğday, arpa ve değişik zahire üretimi yapıldığını gösteriyor. Ayrıca soğan ekiliyor, az olmakla birlikte pamuk, susam ekimi ve arıcılıkta yapılıyordu. Bağcılığın da çok az olmakla birlikte var olduğunu ve köy davarcılıkla uğraşan reayenin bulunduğu vergi kayıtlarından anlaşılmaktadır. Öte yandan yörenin çok geniş ölçüde zeytinliklerle kaplı olduğu göz önüne alınırsa, zeytinle ilgili herhangi bir kayda rastlanmaması ilginçtir. Gömeç´in gerek Akdeniz´deki gerek Anadolu´daki bütün tarihsel, sosyal ve ekonomik gelişmelerden etkilendiğini söyleyebiliriz. Antik kaynaklarda gömeç ve kız çiftliği yöresi “Kistene” adıyla anılmaktadır.Sparta Kralı Agisialaas tarafından I.Ö 397 yılında ele geçirilmiş I.Ö.Dördüncü yüzyılda prens Satrabı Orantes adına para basmış olan Kistene, yakınında bulunan ve adına para basmış Adramyttion Kenti dışında Edremit Körfezi’nin güneyinde önemli bir şehirdir.Gömeç ve yöresi bazı antik kaynaklarda passandra adı ile anılmaktadır.passandra da, adramyttion ile kistene arasındaki bölge olarak anılmaktadır. Coğrafi konumu : Ege Bölgesi sınırları içerisinde, Balıkesir'in ilçesi olan Gömeç, doğusunda İzmir İli, güneyinde Ayvalık ilçesi, batı ve kuzeybatıda Edremit Körfezi, kuzey ve kuzeydoğuda da Burhaniye ilçesi ile çevrilidir.İlçe etrafı alçak tepelerle çevrili bir kıyıda kurulmuştur.Yüzölçümü 223 km'dir.