Pazaryeri Tarihi

Pazaryeri'nin tarihi çok eskilere dayanmaktadır.İlkçağlarda "BİTHİNİA" denilen bugün Bursa, Bilecik, Kocaeli topraklarını kapsayan bölgenin güney batı bölümünde yer alıyordu.Roma döneminde Anadolu'nun içinden gelip Bursa'ya giden Roma yolu Pazaryeri'nden geçerdi.Bu yolun geçtiği yerler halen yöre halkı tarafından "BAĞDAT YOLU" veya "İPEK YOLU" olarak bilinir.Roma döneminden kalma antik eserlere Firanlar, Ahmetler köyleri ve Doğanlar mevkiinde rastlanır. Bizans döneminde ,Pazaryeri "BİTHİNİA THEMAKİON" bölgesinde "ARMENO KASTRON" adlı bir yerleşim birimiydi.Bu ismin anlamı "Ermeni Kalesi"dir.Fakat bu bölgede Ermeniler yaşamamıştır. "ARMENO" ismi Ahi dağlarının antik ismidir.Bu isim Anadolu'nun yaklaşık M.Ö 3000-2000 yılları arasında yaşamış"LUVİ" halkının konuştuğu dilde "Aytanrısı Ülkesi " dir.Bizanslılar bu dağların geçit bölgelerine haberleşme ve gözetleme kuleleri yaptığı için bu ismi ermişlerdir. Kayı aşireti 1232 yılında Söğüt'e yerleşir sonra Ertuğrul Gazi' yaylak olarak verilen Domaniç yaylasına giden en kısa yol Pazaryeri'nden geçmekte idi.Osman Bey Osmanlı devletini kurduktan sonra İnegöl'e (ANGELO KOMA) ve verimli ovalara ulaşmak ve fethetmek amacı ile batıya yöneldi."Ermeni Derbendi" denilen bugünkü Pazaryeri'nin civarından geçen yolu kullandı.Bu isim Osmanlılar tarafından Ahı dağına verilen "Ermenek" isminden geldiği sanılır.Adı geçen yol Söğüt-Bozhüyük'ten gelir "Karani Derbendi"nden ( Bu derbent bugün Pazaryeri'ne bağlı Karaköy civarındadır ) geçip Pazaryeri'ne vardıktan sonra Ahi Beli/Büyük Derbent/Nazif Paşa köyü civarında Ahi dağını kuzeyden aşardı.Küçük Derbent/Bahçesultan köyünden geçerek Kurşunlu yolu ile İnegöl'e ulaşırdı.Osman Bey buraları fethettikten sonra III.Oğlu olan Yahşi Pazarlu Bey'e iskan ve idare etmesi amacıyla Pazaryerini ve havalisini verdi. Bu bölgenin ismini Yahşi Pazarlu Bey kendi adını taşıyan "PAZARLUCUK" ismi ile değiştirdi.Bu isim zamanla "Pazarcık"a dönüştü. Coğrafi Konum : Pazaryeri ilçesi, Marmara bölgesinin doğusunda yer alan Bilecik ilinin küçük ve şirin bir ilçesidir. Doğusunda Söğüt ve Bozüyük, batısında Bursa'nın İnegöl ilçesi, kuzeyinde Bilecik merkez ilçe, güneyinde Bozüyük ilçesi ile çevrilmiştir. Yüzölçümü 399 kilometre karedir. İlçe, Marmara Bölgesinde yer almasına rağmen iklimi sert ve karasaldır. Ege ve Batı Karadeniz ve iç Anadolu Bölgesi iklimlerinin zaman zaman etkilerini gösterdiği geçiş bölgesini oluşturur. İlçenin topografik yapısı engebeli ve dağınıktır. Yayla görünümünde vadiler içinde küçük düzlükler bulunur. İlçe merkezinde, Kireçlik Tepesi 890mt, batısında Ahı Dağı 1110 mt, kuzeyinde Esemen Sırtları (Dokuzöküz Dağları), güneyinde Ahı Dağının devamı Uzunçam, Karateke, Kertalan Sırtları 1000–1500 mt. arasında değişen yüksekliklere sahiptir. İlçenin rakımı 810 mt olup arazi yapısı doğuya doğru alçaktır. İlçe arazisinin tarım alanı olarak kullanılan (12204 ha) bölümleri üç tarafı dağlarla çevrili bir ovadır. Ova içinde kuzey kısmını boydan boya geçen Sorgun Çayı, doğudan geçen Karasu Çayı ve bunları besleyen derelerden sulama olarak faydalanılmaktadır. Bu çaylar ve derelerin üzerine kurulan ve isimlerini kurdukları yerlerin adlarından alan Küçükelmalı, Bozaarmut, Esere, Kamçı, Sorgun, Ovacık, Sarnıç gibi göletlerin tarım arazilerinin sulanmasına ve yöre iklimine olumlu etkileri olmuştur. Pazaryeri ilçesi arazisinin büyük bir kısmı (%87) ormanlarla kaplıdır.kalan %13 ise gayet verimli arazilerden oluşmaktadır bu araziler %6’ lık bölümüne şerbetçi otu denen sarmaşık türü bir bitki olan mayanın hammaddesi olan bu bitki sahiptir kalan %4 lük bölüme buğday %3’ üne de sırık fasulye oturak fasulye ekilmektedir. Dünya'da en iyi şerbetçiotu bitkisi Pazaryeri'nde üretilmektedir.