Ayasofya'da ilk cuma namazı

Yazı Yaz

Makale Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

28.5.2012 0 yorum 2012 okuma

559 yıl önce kılınan cuma namazıyla Ayasofya 481 yıl süreyle namaz kılınan bir mabet olmuştu.

29 Mayıs 1453 sabahı gün ağarmadan genç padişahın emriyle "Allah, Allah" diye bağırarak saldıran askerlerin sesleriyle son hücum başladı.

Hiç durmadan çalan mehter askeri coşturuyordu.

Bizanslılar bu seslere karşılık vermek için şehirdeki bütün kiliselerin çanlarını çalmaya başladılar.

Kehanet boş çıktı

Osmanlı askerleri Topkapı-Edirnekapı arasındaki bir yerden şehre girmeye başlayınca Rumlar "şehir düştü" diyerek kaçmaya başladılar.

Şehrin düştüğünü anlayan Rumlar, Ayasofya'ya koşmuşlardı. Rumlar, Ayasofya'ya sığınarak kendilerini meleklerin ve azizlerin koruyuculuğuna kendilerini teslim ettiklerine inanıyorlardı.

Ayasofya'ya doluşan halk eski bir kehanetin gerçekleşmesini bekliyordu.

Kehanete göre Türkler Çemberlitaş'a kadar gelecek, ancak burada bir melek gökten adalet kılıcını indirecekti.

Melek bu kılıcı Konstantin Sütunu'nun yanında dikilen isimsiz ve gariban bir adama "Bu kılıcı al ve efendimizin intikamını al" diyerek verecekti

Bunun üzerine Türkler kaçmaya başlayacaklar, Bizanslılar da Türkler'i kovalayıp, şehirden atacaklardı. Ardından da Türkler'i İran sınırına kadar kovalayacaklardı.

Ancak kehanet boşa çıkmış ve 29 Mayıs 1453'te İstanbul tamamen Türkler'in eline geçmişti.

Ayasofya'da ilk cuma

Şehir tamamen Osmanlılar'ın eline geçince artık Fatih unvanını kazanmış olan İkinci Mehmed şehre yeniçerileri ve vezirleriyle birlikte girdi.

Kafile şehrin sokaklarından geçerek, Ayasofya'ya geldi. Burada atından inen genç hükümdar, yerden aldığı bir avuç toprağı kavuğunun üzerine serpti.

Bu hareketiyle Allah'a sığındığını belirtiyordu. Ayasofya'ya girdi. Bir müddet sessizce bekledi. Belki de bu zafer için şükrediyordu. Bu sırada bir askerin kilisenin mermerlerini sökmeye çalıştığını gördü.

Askere kızarak, bunların ganimet olmadığını söyledi. Bu yapılar padişahındı.

Kilisenin içerisinde korku ile bekleşen Rumlar'ın emniyet içerisinde evlerine götürülmelerini söyledi. Ulemadan birisi ezan okudu.

Fatih, namaz kıldıktan sonra bu büyük zaferi için dua edip, ardından Ayasofya'yı gezdi.

Fatih, Ayasofya'yı gezdikten sonra, kısa sürede kilisenin namaz kılınacak hâle getirilmesini emretti.

Türk-İslâm fetih geleneğinde fethedilen bir yerin en büyük mabedinin camiye çevrilmesi esastı. Fethedilen bir şehirdeki en büyük kilisenin camiye çevrilmesi aynı zamanda İslâm'ın zaferinin gücünü simgeliyordu.

Ayasofya, 1 Haziran 1453'te ilk hutbeyi Akşemseddin'in okuduğu ve Fatih'in de katıldığı cuma namazıyla birlikte resmen camiye çevrildi.

Müzeye çevrildiği 1934'e kadar da 481 yıl devamlı namaz kılınan bir Müslüman mabedi oldu.

Ayasofya bir Osmanlı külliyesi oldu

Ayasofya, ilk olarak ahşaptan ve bazilika şeklinde inşa edildi. Bu ilk bina 15 Şubat 360'ta resmi törenle açıldı.

Ancak bu yapı 20 Haziran 404'teki bir isyanda kullanılmayacak derecede harap oldu. Ayasofya İkinci Thedosius tarafından yeniden inşa edildi.

Bu ikinci yapı 10 Ekim 415'te ibadete açıldı ama bu ikinci bina da birincisi gibi 13-14 Ocak 532'de çıkan Nika İsyanı'nda yandı.

Bunun üzerine İmparator Birinci Jüstinyen, dönemin iki ünlü mimarı olan Aydınlı Anthemios ile Milet-Balatlı İsidoros'a eski mabedin yerine gösterişli bir kilise inşa etmelerini emretti.

İki ünlü mimar 532'de başladıkları inşaatı 537'de tamamladılar. 27 Aralık 537'de halkın da katıldığı gösterişli bir törenle Ayasofya resmen ibadete açıldı.

Depremlerden zarar gören Ayasofya tarihinin en ciddi yağma ve saldırıyı 1204'te Latinler'in İstanbul'u işgalinde yaşadı.

Atlarıyla Ayasofya'ya giren Latin şövalyeleri kilisede değerli ne varsa hepsini yağmaladılar. Bu yağmadan sonra Ayasofya kilise olarak bir daha eski ihtişamına kavuşamadı.

1453'te İstanbul Türkler tarafından fethedilince Ayasofya da fethin sembolü olarak kiliseden camiye çevrildi.

Fatih Sultan Mehmed, Ayasofya'nın camiye çevrilmesinden sonra buraya gelir sağlamak amacıyla vakıflar kurdu.

Vakıflar sayesinde Ayasofya, Osmanlı döneminde gittikçe büyüyerek bir İslam külliyesi hâline geldi.

Batılılar Ayasofya'yı hiç unutmadılar

İstanbul'un fethinden sonra fethin sembolü Ayasofya camiye çevrildi ve 1453'ten 1934'te kadar Ayasofya'nın kiliseden camiye çevrilmesini Batılılar ve Ruslar asla unutmadılar.

İstanbul'a gelen Batılı seyyahlar eserlerinde muhakkak Ayasofya'nın kilise olduğu dönemleri anlatıp, diğer Osmanlı camilerini Ayasofya ile mukayese ettiler.

Bu seyyahların çoğu Ayasofya'nın cami olmasını bir türlü kabullenemiyorlardı. Hülyalarını Ayasofya'nın tekrar kilise olacağı günler süslüyordu.

Ayasofya'nın kiliseye çevrilmesi ile ilgili istekler 19. yüzyılda giderek daha da yüksek sesle ve farklı şekillerde dile getirilmeye başladı.

Özellikle gayrimüslimlerin camileri gezmelerine dair izin çıktıktan sonra Osmanlı veya Yunanistan vatandaşı olan Ortodoks Rumlar, Ayasofya'ya yönelik eylemlere başladılar.

Rumlar'ın Ayasofya'da uygunsuz hareketlerde bulunmaları Osmanlı yetkililerini ve özellikle devrin padişahı Sultan İkinci Abdülhamid'i harekete geçirdi. Camilerin nasıl gezileceğine dair bir talimatname hazırlanıp, durum kontrol altına alındı.

Ayasofya'ya gömülen ilk padişah

Ayasofya'ya en fazla ilgi gösteren padişahlardan biri İkinci Selim'dir. İkinci Selim, caminin etrafındaki binaları yıktırdı ve Mimar Sinan'a binanın çökmesini önlemek üzere takviye payandaları yaptırdı.

1574'te vefat ettiğinde Ayasofya Camii'nin önündeki türbesine gömüldü.

Ayasofya Külliyesi'nde beş padişah yatıyor

İkinci Selim'den sonra oğlu Üçüncü Murad ve torunu Üçüncü Mehmed de Ayasofya'nın bahçesine birer türbe yaptırdılar ve vefatlarından sonra oraya gömüldüler.

17. yüzyılda ise Birinci Mustafa ve Sultan İbrahim vefat ettiklerinde Ayasofya'nın vaftizhanesine defnedildiler.

Erhan AFYONCU
eafyoncu@bugun.com.tr

			2012
Yer	Makale 28.5.2012	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	---
Kaynak	http://gundem.bugun.com.tr/ayasofya-da-ilk-cuma-namazi-193681-makalesi.aspx

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Faruk Cansu
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Biten Ömürler,Heba olup giden yıllar,Yitik De
	Orhan Topkaya 1452 okuma

	AK Parti ve Osmanlı Sendromu
	Bülent Şirin 1700 okuma

	Baba ve Oğlu
	Muhammet Esat Özbek 1814 okuma

	İlmek ilmek birbirine bağlanmış çok renkli bi
	Yıldırım Ercan 1530 okuma

	Gerçekte sen ne hissediyorsan o her zaman doğ
	Mootol Türkiye 1712 okuma

	Dürüstlük pahalı bir mülktür ucuz insanlarda
	Öner Akkaya 2222 okuma

	Gözleriniz açık , yüreginiz ferah olsun efend
	Mustafa Celep 1685 okuma

	Yavuz Sultan Selim küpe takmazdı
	Faruk Cansu 1865 okuma

	Fransa Osmanlı'nın Avrupa'daki ispiyoncusuydu
	Faruk Cansu 1875 okuma

	Madde madde mü'min kadının kimliği
	Myname isno 1792 okuma

	Boğaz'ı donduran İstanbul kışları
	Faruk Cansu 2161 okuma

	Dedeleri Sultan Abdülmecid'in huzuruna çıkıp
	Faruk Cansu 1694 okuma

	Mutlu olmak varken, bu dünyada
	Ekrem Şensu 1824 okuma

	Tetris, beyin gücünü artırıyor
	Ekrem Şensu 1624 okuma

	Can sıkıcı sorular
	Mustafa Nuri 1839 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Ayasofya'da ilk cuma namazı

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri