Makale Özeti: İslam’In Evrensel Hukuk Düşüncesine Katkıları

Yazı Yaz

Dini Konular Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

12.4.2013 0 yorum 3089 okuma

Yazar: Yrd. Doç. Dr. Talip Türcan
Yayın Yeri: SDÜ İlahiyat Fak. III. Kutlu Doğum Sempozyumu (Tebliğler), Isparta, 2000, 25-34

Hukukun sosyal yaşamın zorunlu bir kurumu olarak, gelişimini tamamlaması uzun asırlar almıştır. Her ne kadar genel olarak hukukun bugünkü modern şeklini almasında XVIII. Yy’dan beri süregelen Batı Düşücnesinin olduğu genel kabul görüyor olsa da, kaynağını Kur’an ve Sünnet’ten alan İslam Hukuku / Fıkıh da evrensel hukuki ilkelere sahiptir. Bu tebliğde İslam Hukuku’nun bu evrensel nitleikli ilkelerinden bazıları üzerinde durulacaktır.

I.

Hukukun genel teorisi bakımından İslam’ın getirdiği en önmeli ilke, hukuk biliminin temelini teşkil eden “hukuk normlarının yalnızca insan davranışlarını düzenleyeceği” hususudur. Bu ilkeye göre, insan davrnaışlarını düzenleyen bir kuralın hukuk normu olarak telakki edilmesi mümkün değildir.
İslam hukuku hayvanların, bitkilerin ve cansız nesnelerin davrnaış, hareket ve hallerinden ötürü sorumlu tutulmaları, yargılanmaları ve cezalandırılmaları biçimindeki ilkel hukuk anlayışını reddetmiş; başlangıcından itibaren insan davrnaışını düzenlemeyen hiçbir kuralın hukuk normu kabul edilemeyeceğini benimsemiştir.
Hukuk normlarının sadece insan eylemlerini düzenleyeceği prensibi, insanların hayvanalra ve çevreye nasıl davranması gerektiği hususunu da içine alır.
II.
Sorumluluk hukukunun dayandığı temel ilke, kişilerin iradi ve kusura bağlı fiillerinden ötürü sorumlu tutulmalarını öngörür. İslam, niyet kurumunu hukuk düşüncesine dahil etmek suretiyle, ilk defa oalrak, kusur ve kusursuzluk hallerini hukuki sonuçları bakımından tefrik etmiştir.
III.
Bir insandan doğan her varlığın hukuki bir şahsiyetinin bulunduğu ilkesini de evrensel hukuk düşüncesine yine İslam kazandırmıştır. İslam hukukna göre kişilik, sağ doğmak kaydıyla cenin halindeyken başlar ve ölünceye kadar deam eder. İslam’da hukuki kişiliğin, bir insanın gerçekten ölmeden veya gaiplik sebebiyle ölümüne hükmeidlmeden önce hiçbir nedenle son bulması ya da ona kanun veya mahkeme kararıyla son verilmesi mümkün değildir. Ayrıca bu ilkenin doğal sonucu olarak, bir kimsenin kişi sayılması hususunda küçük-büyük, kadın-erkek, Müslim-gayrı Müslim, vatandaş-yaancı, zengin-fakir ve hatta hür-köle ayrımlarının hiçbir tesiri bulunmamaktadır.
Nitekim İslam hukukuna göre, köleler aleyhine işlenen suçlarda bile, suçu işleyenin kim olduğuna bkaılmaksızın cezalandfırılma yoluna gidilmiştir.
IV.
Bir toplumda adaletin temin edileiblmesi, yürürlükteki kanunların hukukun üstün değerlerine uygun oluşuna bağlı olduğu kadar, bunların tatbiki esnasında takip edilecek usul kurallarının niteliğine de bağlıdır.
İslam’ın yargılama hukuku alanına dahil ettiği en önemli ilkelerden birisi de, yargılama neticesinde yalnızca objektif / zahiri kanıtlara göre hükmeidlebileceği esasıdır. İslam yargılama hukukna göre, maddi gerçekler dışında, insanı ve insan duyularını aşan hiçbir bilgi yöntemi ve o tür vasıtalarla elde edildiği iddia edilen kanıtlar yargılamada kullanılamaz. Hatta hakimin yargılama dışında edinidği bilgiye dahi, hükme tesir edecek bir kanıt oalrak müracaat edilmesi bir çok hukukçu tarafından kabul edilmemiştir.
Bundan anlaşılıyor ki, İslam’da insanalr arasında ortaya çıkan husumet, ihtilaf ve haksızlıkların onjektif usuller takip eidlerek ve zahiri delillere uyularak giderilmesi aslî bir ilkedir.
Yargılamanın hiçbir safhasında ne sanık ve ne de tanıklara her ne şekilde olursa olsun, tehdit, baskı, tahkir ve hatta telkinde bulunulamaz. Sanığın hayatı dokunulmadır.
V.
Toplumun anaysal düzeni bakımından İslam’ın evrensel hukuk düşüncesine yaptığı önemli katkılardan biri de toplumun düzeninin dine değil, hukuka dayanması gerektiği prensibidir.
Toplumsal yapılanmada inanç, ırk, renk gibi ayrıcı unsurlar değil, hukukun asıl kabul ettiği bir düşünce, genel hukuk düşünceisnde yerini almıştır. İslam, tüm insanları, sırf insan oldukları için, sırf insan olmaları sebebiyle hukukun süjesi yapmış ve her türlü ayrımı reddetmiştir.
Bir diğe önemli ilke de egemenlik ve siyasi iktidar ayrımına ilişkindir. Bir ülkedeki pozitif hukuka ve yönetime ilişkin en yüksek kudret anlamındaki egemenlik ile yönetme yetkisi anlamındaki siyasi iktidar kavrmalarını ilk defa tefrik etme şerefi İslam’a aittir.
İslam’da iktidar / yönetme yetkisi, yönetenlerin sübjektif hakkından değil, egemenliği temsil eden toplum iradesinden kaynaklanmaktadır. Siyasi iktidar, meşruiyetini toplumun egemenliği prensibinden alan hukuki bir yetki mahiyetindedir. Ayrıca yönetme yetkisi, mutlak ve sınırsız değil, tıpkı toplumun iredesi gibi, hukuk içinde sınırlı, hukukun üstün ve evrensel değerleri ile kayıtlıdır.
İslam’ın evrensel hukuk düşüncesine yaptığı katkılar elbette bu bahsedilenlerle sınırlı değildir. Bunlar, örnek kabilinden olan, önem atfettiğimiz ilkelerden bazılarıdır.

			3089
Yer	Dini Konular 12.4.2013	2 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	---
Kaynak	http://islamhukukusayfasi.blogspot.com/2013/02/makale-ozeti-islamn-evrensel-hukuk.html

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Ali Duman
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Şeytanın İnsanı Namazdan Alıkoyma Metodları N
	İlim İrfan 1061 okuma

	Hz. Süleyman Ve Belkıs
	Cemile Öztürk 1105 okuma

	Son Okçular Tepesi
	Ahmet Ali Çevik 1380 okuma

	Peygamber Efendimizin En Çok Korktuğu Şey
	İlim İrfan 1107 okuma

	Cennette Kadınların Durumu Nasıl Olacak?
	İlim İrfan 1000 okuma

	Kadınlar Adet Döneminde Neden İbadet Yapmaz?
	İlim İrfan 1013 okuma

	İş Yoğunluğundan Namaz Cem Edilebilir Mi?
	İlim İrfan 1084 okuma

	Şeytanın Tuzakları Nelerdir?
	İlim İrfan 1006 okuma

	Kalbi Temiz Olanlar Kurtulacak Mı?
	İlim İrfan 983 okuma

	Diş Eti Kanaması Abdesti Bozar Mı?
	İlim İrfan 1159 okuma

	Ümmetin Başına Gelecek Büyük Bela
	İlim İrfan 961 okuma

	Ye'cüc Ve Me'cüc Nedir?
	İlim İrfan 991 okuma

	Cehennem Azabının Çeşitleri Nelerdir?
	Myname isno 1060 okuma

	Şeytan Ateşten Yaratıldığına Göre Cehennem At
	Myname isno 974 okuma

	Çağımızın İmtihanı:İsraf
	Myname isno 1029 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Makale Özeti: İslam’In Evrensel Hukuk Düşüncesine Katkıları

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri