Goethe, Neden Hafız'a Hayrandı

Yazı Yaz

Makale Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

1.4.2013 0 yorum 1731 okuma

Fars edebiyatının gelmiş geçmiş en ünlü şairlerinden biri olan Hafız-ı Şirazî, gönlümüzde taht kurmuş akıcı ve yakıcı gazellerinin yanı sıra başta Goethe gibi Batılı şairleri derinden etkilemesiyle tanınan bir İslam şairidir.

Hafız’ı Goethe’ye götüren şahıs bizim de yakından tanıdığımız “Osmanlı Tarihi” müellifi Hammer’dir. Almanların Goethe’si, hatıra defterinde Doğuya ait eserleri sayarken onun haftalarca okuduğu, seyahatlerinde bile yanında ayırmadığı bir eser hiç şüphesiz Hafız’ın Divanından başka bir kitap değildi. Hafız’ın divanı Goethe’yi yalnız mekan bakımından değil, zaman bakımından da uzaklara 16. Asrın İran şiirine götürür. Bu hatırasını Goethe şöyle anlatıyor.

"Hafız’ın şiirleri, Hammer'in tercümesiyle, geçen yıl elime geçti (1814). Bundan önce, şurada burada, dergilerde çevrilmiş bazı münferit şiirler, bana, bu parlak şairi pek duyurmamıştı. Şimdi ise şu bir araya toplanmış şiirleri, üzerimde öyle büyük bir tesir bıraktı ki, onun karşısında benim de verimli olmam gerektiğini anladım. Yoksa bu kuvvetli şahsiyetin önünde duramayacaktım. Üzerimdeki tesiri çok büyük oldu. Onun Almanca tercümeleri, önümde duruyor. Onun duygularını paylaşmadan yapamıyorum. Konu ve fikir bakımından içimde bir benzerlik belirmeğe başladı, hem o derece ki, artık içimden de olsa, açıkça beliren bu istekle, gerçek dünyadan zevk almayı kendi zevkime, kendi kudretime ve kendi irademe bırakan ideal bir dünyaya kaçmak ihtiyacını duydum."

Özellikle “onun karşısında benim de verimli olmam gerekiyordu” sözü, bütün büyük şairlerin ortak paydası, her birinin büyük bir şairin izinde gitmiş olmalarıdır tezimizi kuvvetlendirecek niteliktedir. İşte böyle bir tesirle Goethe söz meydanına çıkar ve meşhur “Doğu-Batı Divanı” adlı eserini hazırlar.

Goethe, Hafız’ın Divanın etkisiyle ki İslamî bir havayı da teneffüs etmiştir. Özellikle onun Allah’a dua ederken "Musa, Kur'an'da nasıl dua ettiyse, ben de öyle dua etmek istiyorum: Allah'ım, sıkıntılı kalbime ferahlık ver sen!" diye yalvarmıştır. Onun bu duası Kur’an-ı Kerim’de karşılığı şöyledir. “Yarabbi, kalbimi aç ve bana işimi kolaylaştır. Sözümü anlaşılır diye de dilimden düğümü çöz.” (Taha Suresi 25. Ayet)

Hafız’ın gerçek adı, Muhammed Şemseddin idi. Goethe bir şiirinde bu büyük şairi konuşturur ve der ki “söyle ey Muhammed Şemseddin, neden yüce milletin “HAFIZ” diyor sana. Hafız da cevap verir:

"Çünkü Kur'an'ın kutsal metnini değiştirmeden ezberimde hıfzediyorum ben. Kötü günlerde. bana ve Peygamberimizin sözünü tutanlara kötülük gelmesin diye, böylece din-i mubine hizmet ediyorum. Bunun için işte “HAFIZ” diyorlar bana .... "

Hafız'ın bu cevabında, dünya iyi ve kötü, insanlar da: dinli ve dinsiz diye ikiye ayrılır: Kötüler, dinsizler, iyi ve dinli olanlara bir kötülük yapamayacaklardır. Kötülüğü önlemek, büyük bir hizmettir. İnsana huzur verir. Goethe de bunu duymuştur; Bunu duyan Goethe, “Tamamıyla sana benziyorum ben Hafız. Mukaddes kitaplarımızı, onların o mükemmel hayallerini, ben de senin Kur'an'ı aldığın gibi içime aldım. Örtülerin örtüsü üzerine basılmış İsa'nın sureti gibi, ben de onu bağrıma bastım. Reddetmek, engel olmak, kapmak istedikleri halde, inancın bu hayaliyle huzur buldum ben" diyordu. Goethe'nin söylediği örtülerin örtüsü, Azizelerden Veronika'nın örtüsüdür. Hz. İsa çarmıha gerilirken, Veronika,ona örtüsünü uzatır.,Hz. İsa da bu örtüye ızdırablı yüzünü siler.

Hafıza bu iç huzuru Müslümanlık vermişti, Goethe'ye de Hıristiyanlık. Bununla her ikisinin dünyaya karşı aldıkları durum müspettir. Hayatın güzelliği, zenginliği, Allah'ın istediği bir güzellik, onun yarattığı bir zenginliktir. Bunlara hayranlık gerekir. Mademki dünyaya geldik, dünya nimetlerinden faydalanma bizim hakkımızdır, düşüncesi, Hafız’ın felsefesini teşkil eder.

Hafız, arifane gazelleriyle herkesin takdirini kazanmış, gazellerindeki kudretle herkese kendini sevdirmişti. Kafiyeleri sağlamdı. Tekerrür yapmıyor, az sözle çok şey söylüyor; açık konuşuyor, kelimeleri yerinde ve güzel kullanıyordu. Hepsini bir kuyumcu titizliğiyle işlemiş, sade bir görünüş içinde onlara özlü haller vermişti. Goethe, Hafız’a bunun için hayrandı ve bunun için onu tutuşturucu bir kıvılcıma benzetmişti.

Eyyup Azlal

			1731
Yer	Makale 1.4.2013	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	---
Kaynak	http://www.milatgazetesi.com/Goethe-neden-Hafiza-hayrandi/40642

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Eyyüp Azlal
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Ulu Cami - Bursa
	Tekin Gün 1426 okuma

	Mysia
	Tekin Gün 1835 okuma

	Amnistos
	Tekin Gün 599 okuma

	Karya
	Tekin Gün 774 okuma

	Işık Ülkesi-Likya / Antik Kentleri
	Tekin Gün 1680 okuma

	Arykanda Antik Kent
	Tekin Gün 1451 okuma

	Assos-Athena Tapınağı
	Tekin Gün 715 okuma

	Erdek-Kyzikos
	Tekin Gün 1117 okuma

	Erdek-Kyzikos
	Tekin Gün 445 okuma

	Bey Sarayı / Bursa
	Tekin Gün 1120 okuma

	Ayasofya Cami - İstanbul-(10.07.2020 )
	Tekin Gün 600 okuma

	Kayı Boyu-(Ertuğrul Gazi Aşireti)
	Tekin Gün 2577 okuma

	Tapureli Antik Kent / Mersin-Erdemli
	Tekin Gün 641 okuma

	Sardes Antik Kent-Salihli / Manisa
	Tekin Gün 2357 okuma

	Aigai Antik Kent / Manisa
	Tekin Gün 1271 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Goethe, Neden Hafız'a Hayrandı

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri