Empatiden Evvel Ne Vardı?

Yazı Yaz

Kültür-Sanat Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

12.11.2015 0 yorum 1289 okuma

Empati, “başkasının yaşadığım hissetme” hissiyatıdır. Bizdeki karşılığı hemhal “başkasının derdiyle dertlenme, ona yardımcı olma” manasına gelir. Ashab-ı Kiram’ın ahlakı olan “isar” ise, “din
kardeşini, kendisine tercih etme” demektir. “Hemhal ve isar” varken “empatinin” hayatımızda neden bu kadar fazla konuşulduğunu anlamak mümkün değil?

Empati, menşei Yunancaya dayanan Fransızca “empathie” den geçmiş, ruh bilimiyle alakalı bir kelimedir. Burada “em” ön ekinin karşılığı, Türkçedeki “-de bulunma durum eki”dir ki kelimeye “-in içinde, içerde” anlamı kazandırır. “Pathia” ise “hissetme” anlamına gelmektedir. Empati, “içinde hissetme” manasındadır.
Empatiyi ilk kez “Rhetoric” adlı eserinde Aristo kullanmıştır. TDK, bu kelimenin yerine “duygudaşlık” kelimesini takdir etmiştir. Empatiyi “kişinin kendisini başka bir bilincin yerine koyarak söz konusu bilincin duygularını, isteklerini ve düşüncelerini, denemeksizin anlayabilmesi becerisi” şeklinde tarif etmiştir.
Dil Derneği Sözlüğü, empatinin eş anlamlısı için “özdeşleyim” kelimesini; bazı psikologlar, “eşduyum” kelimesini kullanmışlar.

Hemhal olmak mı, empati kurmak mı?

Empati, Batı toplumunda yeşermiş bir kişisel gelişim kavramı olarak servis edilse de Müslüman toplumların mayasında öteden beri bu mehfumun yeri boş kalmamıştı. İslam’da ictimai hayat kurgulanırken kardeşlik ve dayanışma merkeze alınır. Her şey onun üzerinden şekil alır. Batı kökenli empati, ötekini anlamakla sınırlandırırken İslam, Müslüman kardeşiyle “hemhal olma”yı ve ona yardım etmeyi emreder. Zira İslam,
meseleyi tespit ederken bir çözüm de üretir.

Mesela insanlarımız, yakını vefat etmiş bir kişiyi anlamak ve acısını paylaşmakla yetinmez. Cenaze evine yemek de götürür. Acısı soğuyuncaya kadar yardım ve destek faaliyeti devam eder. Bunun tek başına empati kelimesiyle açıklanması eksik kalır. Buna “hemhal olmak” sözünü kullanmak daha uygun olacaktır.

Empatinin fevkinde hemhal, hemhalin fevkinde isar

Empati, “başkasının yaşadığını içinde hissetme”, hemhal, “bir başkasının derdiyle dertlenmek, ona yardımcı olmak”, Ashab-ı Kiram’ın ahlakı olan “isar” ise, “din kardeşini kendisine tercih etmek” demektir. Empatinin,

İslam kültüründeki “isar”ın yanında zayıf kaldığını anlatan çok güzel bir anekdot:

Huzeyfetü’l Adeviyye (h.z) anlatıyor: Yermuk Harbi bittiğinde harp sahasında amcamın oğlunu arıyordum. Mataramda az bir su vardı.

Eğer o yaşıyor ise yüzünü mesh ederim, derken bir de baktım ki amcamın oğlunun yanında buldum kendimi. Ona dedim ki “Sana su vereyim mi?” O da: “ Ver, yanıyorum.” dedi. Bir de baktım, başka bir kimse “ah ah” diye susuzluktan inliyordu. Amcamın oğlu onu işaret etti. “Suyu ona götür.” dedi. O kişi de Hışam İbn’ül As (h.z) idi. Yanına gittim. “Sana su vereyim mi?” dedim. O arada başka bir ah sesi işittik. Hışam İbn’ül As (h.z) de işaret etti. “Suyu ona götür.” dedi. O su isteyene geldim. Baktım ki ruhunu teslim etmiş. Hışam İbn’ül As (h.z)’e geri döndüm. O da vefat etmişti. Amcamın oğlunun yanına geldim. O da şehit olmuştu. Bir yudum su mataramda kaldı.

İslam Tarihi içinde bunun gibi yüzlerce hadise bulmak mümkündür. Bu misaller okunduğunda insan, bırakın isarı hemhal olmayı bile bilmediği için büyük eksiklik hissediyor. Empati gibi samimiyetsiz bir duruşu bırakmanın zamanının geldiğini düşünüyor.

Empati şu beş kural ile tam gerçekleşir:

-Kendisini karşısındaki kişinin yerine koymak
-Olaylara muhatabımızın bakış açısıyla bakmak
-İnsanların halinden anlamak
-Muhatabımızın duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak ve hissetmek
-Karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anladığımızı ona ifade etmek

			1289
Yer	Kültür-Sanat 12.11.2015	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	#empati #hemhal
Kaynak

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Tarık Tatar
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Labraunda - Muğla
	Tekin Gün 872 okuma

	Kapıkaya Harabesi - Isparta
	Tekin Gün 776 okuma

	Akçakale Mağarası / Gümüşhane
	Tekin Gün 1101 okuma

	Euromos Antik Kent
	Tekin Gün 859 okuma

	Parion
	Tekin Gün 1067 okuma

	Tarih Boyunca İpek Yolları: Misis Antik Kenti
	Tekin Gün 1485 okuma

	Protogeometrik Dönem
	Tekin Gün 1382 okuma

	Teos Antik Kent-İzmir
	Tekin Gün 1743 okuma

	Üç Kümbetler / Erzurum
	Tekin Gün 814 okuma

	Antik Çağ'da Urfa Ve İlçeleri
	Tekin Gün 2314 okuma

	Magnesıa Antik Kent
	Tekin Gün 1009 okuma

	Sırtlanini Mağarası-Aydın
	Tekin Gün 801 okuma

	Mysıa Coğrafya Ve Kentler
	Tekin Gün 1776 okuma

	İyonya Ve Kentleri
	Tekin Gün 2182 okuma

	Magnesia Antik Kenti-Aydın
	Tekin Gün 1920 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Empatiden Evvel Ne Vardı?

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri