Protogeometrik Dönem

Yazı Yaz

Kültür-Sanat Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

14.9.2020 0 yorum 1157 okuma

Submiken- Protogeometrik dönem M.Ö. 1100-900 Protogeometrik üslup- (Sanat) Yunanistan’da ilk demir kılıçların kullanıldığı zamana, Demir devrinin başına rastlar. En parlak zamanı 1000 yıllarında görülmekte olup yavaş yavaş 10. yüzyılda ortadan kalkar. Geometrik Üslup 900 yıllarında hakim olur.

Proto- : ilk, öncü, hazırlık anlamındadır.

Proto-Geometrik, Geometrik dönemin (M.Ö. 900- 700) öncüsü, hazırlık evresidir.

Submiken: M.Ö. 1100-1000
Protogeometrik Dönem: M.Ö. 1000- 900

Antik Dönem Seramik Sanatı ve Geometrik Dönem Seramiği
Mö. 1200 yıllarına gelindiğinde Miken uygarlığı, Doğu ve Mısır ile kurduğu ticaret ağı, zarif bir biçimde giyinmiş saraylılar, Saraya bağlı incelikli bu güzel zengin Miken uygarlığı çökmeye başladı. Bunun başlıca nedenleri, kuzeyden gelen Dor istilaları, iç savaşlar ve iklim değişikliği gibi bir takım sebepler gösterilebilir. Mö. 1100 yıllarında ise bu köklü Miken kültürü tamamen ortadan kalktı. Bu zengin kültürün yerini daha sade-basit ve dar bakış açılı bir hayat tarzına bıraktı. Elbette sanat ve tüm toplumsal katmanlar bundan payını aldı. Mikenlerin erişmiş olduğu gerçeklik formlarından uzaklaşılarak sade ve inceliksiz bir anlayış egemen oldu.
Mö. 1100 yıllarından sonraki dönemlere tarihlendirilen Miken çömleklerinin çoğunluğu rivayetlere göre Miken değil de Atina'dan geldiği iddia edilirdi. Buna gerekçe olarak ise Akropolisteki surların içerisinde yer alan bir sığınak içerisinde bulunan çömleklerin Geometrik sanatı başlattığı teziydi.

Proto Geometrik Sanat
Zengin Miken kültüründen sonra ortaya çıkmasından dolayı Proto Geometrik sanata bir nevi hayatta kalanların sanatı yakıştırması yapılmıştır.Bu dönemde sanatçılar Miken şekillerini aynen kullanmaya devam ettiler. Fakat bezemeler-süslemeler gruplar halinde şekillendirilen daireler yarı daireler, eşkenar dörtgenler çarpı işaretleri ve kavisli çizgilerle sınırlandırıldı. Bu tasarımları elde edebilmek için pergele sabitlenen fırçalar yardımıyla çizimler gerçekleştiriliyordu. Bu yöntem sayesinde sanata yeni bir soluk getirilmiş oldu. Seramik eserlerin arka plan renkleri ise genel anlayış olarak açık ton rengindeydi. Süslemeler ise siyah perdahlardan oluşuyordu.

Tarihlere göre ayırımlar
Geometrik Dönem M.Ö. 900-700
Erken Geometrik Dönem M.Ö. 900-850
Orta Geometrik Dönem M.Ö. 850-760
Geç Geometrik Dönem M.Ö. 760-700

Erken Geometrik Sanat

Antik Yunan dünyasının (Mö. 950-900) sosyo-kültürel yapısının zenginleşmesi ve ekonomik durum itibariyle güç kazanmasıyla beraber seramik sanatı bundan olumlu etkilenmiş, usta sanatçılar ise eserlerinde yeni yaklaşımlar denemeye başlamışlardır.

Bu evrede gruplanmış zikzaklar ve eğri çizgiler kullanılmış, pergel yardımıyla oluşturulan yay çizme metodunu ise terk ettiler. Protogeometrik dönemin karakteristiği olan siyah arka plan fonu kullanımı devam etmiştir. Bezemeler ise zamanla metoplar içerisine yani paneller arasında düzenlenmeye başlamıştır. Bu panellerin içerisine ilk zamanlarda genel olarak kıvrımlar menderes oluşturacak bir biçimde yapılmaya başlanmıştır. Bu dönemdeki en önemli gelişim ve yeniliklerden biri de sanatçıların basit ve gölgeli hayvan figürleri yapmayı başarmalarıdır. (Girit'te bulunan Urnada- yabani hayvanlar tasvir edilmiştir.)

Atina bu dönemde en önemli çömlek üretim kaynağı olma vasfını taşımaktadır. Yunan dünyası için fevkalade önemli olan ve aristokrat zümreyi temsil eden soylu atlar seramik eserlerde görülebilen ve ne oldukları anlaşılabilen ilk hayvan betimlemeleridir.

Orta Geometrik Sanat

Dipylon Vazosu
Mö. 800'lü yıllara gelindiğinde Yunan dünyasının yaşamı canlılık kazanıp zenginleşmeye başladı. Bu dönemde kültür yelpazesi genişleyip entelektüel birikimi artan Yunanda Homeros gibi ünlü şairler bu döneme damgasını vurmuştur. Bu dönemde alfabe dizayn edilmiş, kolonicilik faaliyetleri başlamış ve olimpiyat oyunları gibi dev organizasyonları düzenlenmeye başlamıştır. Yunan kültür dünyası büyük
bir gelişimin eşiğindeydi.

Gelişim büyük olsa da seramik eserlerde geometrik çizgisel bezemelere sadık kalınmıştır. Bu sadakat ise bezemelerdeki insan biçimlerinin yeniden elden geçirilmesini sağladı. Seramik eserlerde asa benzeri bezemeler artmış, figürler uzun süre boyunca stilize edilmiş olarak kullanılmış ancak zamanla daha serbest yaklaşımlara yerini bırakmıştır.

Bu dönemin ilerleyen zamanlarında urnalarda önemli kişilerin külleri bulunmakta ve yas sahneleri içerik olarak artış göstermektedir. Eserlerde yarış sahneleri, cenaze törenleri gibi çeşitlenmiş temalar görmek mümkündür. Dipylon sanatçısı bu dönemin en önemli simasıdır (Bu dönemde sanatçıların isimleri tam olarak bilinmediğinden isimleri eserleriyle anonimleştiriliyordu, Dipylon sanatçısı gibi).

Geç Geometrik Sanat
Bu dönem genel olarak Mö. 750-700 yıllarına tarihlendirilir. Geç Geometrik döneme gelindiğinde yoğun biçimde işlenen insan ve hayvan betimlemeleri vazoların tüm yüzeylerine yayılması en anlamlı değişimlerdendir. Bu özellik Yunan dünyasına özgü bir vazo resminin doğmasına neden oldu.
Araştırma yazısı:Tekin Gün
Tarih:Aralık 2019

			1157
Yer	Kültür-Sanat 14.9.2020	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	#protogeometrikdönem
Kaynak	Boardman, J, Yunan Sanatı, çev.Yasemin İlseven, Homer Kitabevi, İstanbul, 2005

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Tekin Gün
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Labraunda - Muğla
	Tekin Gün 667 okuma

	Kapıkaya Harabesi - Isparta
	Tekin Gün 616 okuma

	Euromos Antik Kent
	Tekin Gün 672 okuma

	Akçakale Mağarası / Gümüşhane
	Tekin Gün 935 okuma

	Parion
	Tekin Gün 874 okuma

	Tarih Boyunca İpek Yolları: Misis Antik Kenti
	Tekin Gün 1184 okuma

	Protogeometrik Dönem
	Tekin Gün 1157 okuma

	Teos Antik Kent-İzmir
	Tekin Gün 1384 okuma

	Antik Çağ'da Urfa Ve İlçeleri
	Tekin Gün 1790 okuma

	Magnesıa Antik Kent
	Tekin Gün 698 okuma

	Üç Kümbetler / Erzurum
	Tekin Gün 655 okuma

	Sırtlanini Mağarası-Aydın
	Tekin Gün 628 okuma

	Mysıa Coğrafya Ve Kentler
	Tekin Gün 1478 okuma

	İyonya Ve Kentleri
	Tekin Gün 1694 okuma

	Magnesia Antik Kenti-Aydın
	Tekin Gün 1546 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Protogeometrik Dönem

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri