Resimler
Videolar
Haberler
Yazılar
Replik Düplik
Kuruluşlar
Benim Dünyam
Kayıt Ol
Oturum Aç
Belgesel-Documentary
Yazı Yaz
3526
3953
Kültür-Sanat
Yorum Yaz
Yazdır
Tavsiye Et
9.1.2021
0 yorum
1032
okuma
Belgesel
Belgesel,gerçekliğin yaratıcı bir şekilde ele alınması ve yaşamı olduğu gibi materyaller ile bir araya getirilip kurgusal niteliklerden uzak tutulduğu görsel çalışma yöntemidir.
Yapısındaki temel documentary olguyu belgeleyen ve konu ile izleyici arasında açık bir diyalog üretme biçimi.Bilimsel araştırma metodunun ön plana çıktığı gerçek film olarak adlandırılan belgesel film yıllar içerisinde gelişmiş ve türlere ayrılmıştır.
Bir belgesel yapımında izlenecek temel tutum,hangi konu üzerinde görsel belgeli çalışmalar olursa olsun,konu tek amaç üzerine yönelik kurulması gerektiğini sanıyorum.Yani izleyicinin anlayacağı ton’da görsellerin bir araya getirilip kurgusal yöntemlerden uzak tutulmalı.Ayrıca reel olguyu yaratıcı şekilde ele alınması,bilimsel amaç ile yorumlanarak aktarılması gerekmektedir. Amaçlanan konu üzerinde belgeli araştırmaların sonucunda görsel anlatı seyirci (İzleyici) arasında gözlemsel eğitici,bilgilendirici becerisini arttırdığı gözükmektedir.
Diğer film yapımları ile karşılaştırdığınızda belgesel film yapımı genellikle daha çok düşük bütçelere sahiptir. Kamera ve ses ekipmanları prodüksiyon film üreten şirketler için cazip teklifler sunmaktadır. Çünkü ergonomik bir belgesel filmi bile oldukça karlı olabilir. Yeni başlayanlar için belgesel materyalleri üretmek ve ticari başarı yapımcı ve yönetmen arasındaki yakın ilişkiye izin verdiği gözükmektedir.
Türkiye’de belgesel filmin ilk yılları
Türkiye’de belgesel filmin ne zaman başladığı konusunda kesin bir tarih vermek net bilgilerden uzaktır. Fakat ülkemizde kaydedilen ilk görüntülerin belge niteliğine sahip olduğu tarih 14 Kasım 1914 yılını işaret etmektedir. Fuat Uzkınay sinematografla kaydettiği görüntüler Türkiye’de çekilen ilk belgesel film niteliği taşımakta olduğu sanılmaktadır. Ayastefanos’taki Rus anıtının yıkılışını gösteren film, Fuat Uzkınay Türk belgesel filmci olarak kabul edilmektedir. 1915 yılında ise Merkez Ordu Sinema Dairesi kurulmuş, bunu 1917 yılında yarı askeri bir kurum olan Müdafaa-I Milliye Cemiyeti izlemiştir. Sırasıyla 1915 yılında Çanakkale Savaşlarını yansıtan “Anagartalar Muharebesinde İtilaf Ordularının Püskürtülmesi, Galiçya Harekatı, Galiçya’da On dokuzuncu Süvari Müfrezesi” gibi belgeselleri çekilmiştir.
1916 yılında çekilen “Sultan Reşat’ın Cenaze Merasimi”, “Vahdettin’in Cülus Alayı” ve “Vahdettin’in Kılıç Alayı” gibi filmler belgeselden çok haber niteliğindeki yapımlardır.1918 yılında İstanbul’un işgali üzerine, buradaki cihazlara el konulacağı düşünülerek hepsi Malul Gaziler Cemiyetine devredilmiştir.
Kurtuluş Savaşı’nın son yıllarında TBMM bünyesinde kurulan “Ordu Film Alma Dairesi” 1922 yılında, geri çekilen işgal ordusunun yol boyunca yaptıklarını görüntülemiştir. 1923 yılında ise Uzkınay, “Ordunun İstanbul’a Girişi” adlı belgesel filmi yapmıştır.
1934 yılına Nazım Hikmet yine İpek Film adına “İstanbul Senfonisi” ve “Bursa Senfonisi” adlı 2 film yaparak kayıtlara geçmiştir .
1934 yılında yapılan en önemli çalışma Matbuat Umum Müdürlüğü tarafından iki Rus yönetmen, Sergei Yutkevich’le Lev Oscarovich Arnstam’a yaptırılan “Türkiye’nin Kalbi Ankara” adlı belgesel filmdir.
1950 yılında Kore Savaşına katılan Türkiye, 14 yıl sonra ilk belgesel filmi gerçekleştirmiştir. Seyfi Havaeri’nin Halk Film adına çektiği ve Kore’deki Türk askerlerini anlatan “Kore Gazileri” aslı bu belgeseli, yine aynı şirket adına Kenan Enginsoy’un çektiği “Mehmetçik Kore’de” ve “Kore’de Türk Kahramanları” adlı diğerleri izlemiştir.
Aynı yıl, İstanbul’un fethinin 500. Yılı için Atlas Film “İstanbul’un Fethinin 500. Yılı Töreni” filmini piyasaya çıkarmıştır. 3 yıllık bir aradan sonra, Türk sinema tarihinde sanatsal yönü ağır basan, gerçek anlamda bir film çekildiğini görüyoruz. İlhan Arakon’un renkli olarak çektiği “Bir Şehrin Hikayesi” adlı çalışmada Bizans’tan bu yana İstanbul’un tarihi özetlenip, çeşitli yönleri tanıtılıyordu. 1954 yılında gerçekleştirilen ikinci film ise “Atatürk Sevgisi” adlı, çok zengin görüntü malzemesiyle hazırlanan ancak belgesel bir nitelik taşımayan bir çalışma olduğu gözükmektedir.
1956 yılından itibaren İstanbul Üniversitesi Film merkezi faaliyete geçerek, Edebiyat fakültesi Sanat tarihi bölümünden bir grup bilim adamı, ilk çağlardan günümüze Anadolu uygarlıklarını ele alıp tanıtmak üzere belgesel film yapmaya başlamışlardır. İki bilim adamı, bilimsel olduğu kadar sanatsal kaygılar güden belgeseller yaparak ilk kez Türkiye’de bu anlamda bir çalışmaya imza atmışlardır. Bu yönetmenlerin çektiği 1956 tarihli “Hitit Güneşi”, o yılki Berlin Film Festivali belgesel dalında Gümüş Ayı ödülünü kazandı.
1960 yılında, üç yıl süreyle çalışmalarını durduran İstanbul Üniversitesi Film merkezi 1963 yılından başlayarak 1973 yılına kadar çalışmalarını sürdürdü. Bu süre içinde 1956-1960 arası 7, 1963-1973 arası 11olmak üzere toplam 18 belgesel film çekildi.
Aynı yıllarda Eczacıbaşı Fabrikaları, Yapı Kredi Bankası ile Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu çeşitli belgesel filmlerin yapımcılığını üstlendi. Bunların içinde Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu’nun 1974-84 yılları arasında, Suha Arın ile yapılanlar kayda değer çalışmalardır.
Ayrıca M.E.B Film Radyo ve Televizyonla Eğitim Merkezi (FRTEM), TRT ve Turizm Bakanlığı ilgi alanlarına girecek şekilde belgesel filmler yapmış ya da yaptırtmıştır.
Bu dönemlerde Lütfi Ömer Akad, Güner Sarıoğlu, Sezer Tansuğ, Artun Yeres, Ali Habip Özgentürk, Behlül Dal, Nesli Çölgeçen gibi yönetmenler çok sayıda belgesel üretmiştir. Bunlara eklenecek en önemli ad kuşkusuz Süha Arın’dır. 1964-86 yılları arasında toplam 26 filmin yönetmenliğini yapan Süha Arın, sinemanın başka bir türüne geçmeden bu çalışmalarını 32 yıl boyunca sürdürmüştür. Adını 1974 yılında yaptığı “Hattiler’den Hititler’e” adlı belgeselle duyuran ve yaptığı filmlerle yurt içi ve dışında çok sayıda ödüller kazanan Süha Arın’ın belli başlı belgeselleri şunlardır: “Midas’ın Dünyası” 1975, “Safranbolu’da zaman” (1977), “Urartu’nun İki Mevsimi” 1977, “İstanbul’un Çağırdığı Su” 1977, “Likya’nın Sönmeyen Ateşi 1-2” 1978, “Yörük Elif” 1979, “Tahtacı Fatma” 1979, “40,000 Adım” 1980, “Kula’da Üç Gün” 1983, “Kariye” 1984, “Anadolu’da Konutun Öyküsü 1-2” 1984, “Camın Teri” 1985.
Bunlardan TRT adına çektiği “Yörük Elif” filmi TRT tarafından sakıncalı bulunarak negatifleri bir daha ortaya çıkmamak üzere kaybolmuştur. Yine Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş’nin kuruluşunun 50. Yılı için, bu kuruluş tarafından hazırlatılan “Camın Teri” filmi de yönetimce “sakıncalı” bulunarak gösterime sokulmamıştır.
1914 yılından bu yana süregelen sinema serüveni içinde, belgesel sinemamızın bir kaç girişim dışında her türlü destekten yoksun olduğu ortadadır. Belgesel sineman ın yurt içinde şansı hemen hemen hiç yok denecek kadar azdır. Bu nedenle de amatör çalışmalar ön plana çıkmaktadır.
Araştırma yazısı: Yönetmen Tekin Gün
Tarih: Mayıs 2012
Beğen
Beğenme
Tavsiye et
Rapor et
Yazdır
1032
Yer
Kültür-Sanat
9.1.2021
0
kişi beğendi
0
kişi beğenmedi
Etiket
#belgesel-documentary
  
Kaynak
Yorum yapabilmek için
Üye Olun
veya
Giriş
yapın
Tekin Gün
adlı kullanıcının
diğer yazıları
Kıbrıs Gazi Magosa Salamis Harabeleri - Yönet
Tekin Gün
2811 okuma
Girne Kalesi - Yönetmen Tekin Gün
Tekin Gün
1780 okuma
Nemrut Komagene - Yönetmen Tekin Gün
Tekin Gün
2343 okuma
Osmanlı İmparatorluğu 1. Bölüm - Yönetmen Tek
Tekin Gün
1585 okuma
Mimar Sinan - Yönetmen Tekin Gün
Tekin Gün
1869 okuma
I.Meşrutiyet-Yönetmen Tekin Gün
Tekin Gün
1629 okuma
II. Meşrutiyet - Yönetmen Tekin Gün
Tekin Gün
3799 okuma
Şems-i Tebrizi Dinin Güneşi - Yönetmen Tekin
Tekin Gün
1758 okuma
300 Yıl Önce İsveçte Türk Modası
Aytekin Takar
1805 okuma
Söylediklerin Karşıdakinin Anladığı Kadardır
Yozgat Portalı
1860 okuma
Mişmiş'in Bereketi
Faruk Korkmaz
2116 okuma
Türklerin Göçü 1. Bölüm - Yönetmen Tekin Gün
Tekin Gün
2919 okuma
15'Liler!..
Faruk Korkmaz
2114 okuma
Kırım Tatarları Kimdir?
Kırım Tatarları
2068 okuma
İslam Öncesi Türklerde Kadının Yeri Ve Önemi
Yılmaz Günaçar
2233 okuma
Birşeyler yaz
Sadece Ben
Bağlantılarım
B.Bağlantıları
Herkes
Yazıyı Mootol duvarına paylaşmak için
üye ol
veya
giriş
yap
http://www.mootol.com/Yazi3526/belgeseldocumentary
Adınız :
Gidecek E-posta :
Gönder
Tanıdıklarını haberdar etmek için
üye ol
veya
giriş
yap
Adınız :
Rapor nedeni :
Rapor et
Yazı içeriğini rapor etmek için
üye ol
veya
giriş
yap