Direnen Toprak – Ekşi Höyük

Yazı Yaz

Kültür-Sanat Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

25.7.2021 0 yorum 1079 okuma

Ülkemiz topraklarında Paleolitik/Epipaleolitik Çağ (Eski Taş/Yontma Taş Çağı) ve Neolitik dönem izleri taşıyan ve gün yüzüne çıkmayı bekleyen hatta tarih benim diye haykıran birçok tarih öncesi yerleşimlerin olduğunu bilmekteyiz. Fakat daha henüz bilmediğimiz,sır olan yaşantılarını bırakıp gittiği ilkel ya da tarih öncesi toplulukların zaman içerisinde Üniversitelerin yürüttüğü bilimsel yüzey çalışmaları neticesdinde küçük bulgularla farkedilip arkeoloji enstitüleri veya sanat tarihçileri tarafından incelenip gün yüzüne çıkarılmaktadır. Bu eylem ülkemiz arkeolojisine ışık tutmakla beraber bir okadar da heyecan verici. Çayönü (Diyarbakır), Cafer Höyük (Malatya), Aşıklı Höyük (Aksaray), Kuruçay (Burdur), Çatalhöyük (Konya), Hacılar (Burdur) Göbekli tepe (Şanlı Urfa) gibi yerleşimler repertuarına bir yenisi de Ekşi Höyük (Denzli) kazıları eklendi. Geçmişinde Tarih öncesi yoğunluğu gözlenmiş İl olarak karşımıza çıkan arkeolojik çalışmalar içerisine eklediğimiz Denizli batı anadolu arkeolojisi ne ışık tutacak verileri Çal ilçesinde ortaya çıkarmaya başlamıştır. İlçenin Dayılar köyüne 1 km doğusunda bulunan yerleşimin Neolitik dönem izlerini taşıdığı yapılan arkeolojik yüzey çalışmaları ardından bilimsel kazılarla beraber ortaya konulmuştur. Gerek küçük buluntular, gerek mimari kalıntılar, gerekse o dönem ait sanatsal, dinsel günlük yaşantıları içeren küçük materyaller Ekşi höyük hakkında Neolitik dönemi tarif etmektedir. Anadolunun batısında bulunan 8600 yıllık kemikten iğne ve ip eğirmeye yarayan yuvarlak taşlar kazı ve restorasyon çalışmaları sırasında tespit edilmiş olup arkeolojik çalışmalar Kültür ve Turizim Bakanlığının desteğiyle sürdürülmektedir. Ege Üniversitesi edebiyat fakültesi arkeoloji bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr. Fulya Dedeoğlu başkanlığındaki ekip tarafından 2015 yılında araştırılmaya başlayan ekşi höyük yerleşim olasılıkları Göbeklitepe tarihine kadar zorlayan bir çalışma içerisinde olduğunu görmekteyim. Ortaya çıkan nümismatik veriler ve arkeolojik bulgular ışığında değerlendirildiğinde bölgedeki antik yerleşimlerden farklı bir Neolitik yerleşimi işaret ettiği aşikardır. Yapılan araştırmalarda günümüzden 9000 yıl öncesine dayanan bulgular bölgedeki avcı toplayıcı yaşamdan besin olarak tüketeceği tarım yaşam tarzına geçen topluluklara ait yerleşim izlerini işaret etmektedir. Bölgenin ilkel yaşam şartlarını temsil eden, ortaya çıkmamış bir dönem açısından Denizli ve çevre illerde özgün bir örnek teşkil ettiğini düşünmekteyim. Yapılan arkeolojik kazı çalışmaları içinde son olarak çıkarılan eserler oldukça heyecan verici bir döneme işaret ettiği ve yerleşimde yaşayan ilk insan topluluklarına ilişkin bilgi vermesi açısından önem arz etmekte. Kazıların devam etti program çerçevesi içindeki çıkarılan örneklerden şunu anlamaktayız; Toplulukların tekstil geleneğine uygun dokuma örnekleri kemikten iğne gibi buldular kazılarda en çok ilgi çeken veriler arasında değerlendirilmektedir. Kazı başkanı Fulya Dedeoğlu kazı çalışmalarında yedi tabaka tespit ettiklerini bunlardan sonuncusunun ise onuncu ve 11. yüzyılda mezarlık alanı olarak kullanıldığını aktarırken farklı döneme ait bir insan İskeletini hiç bozulmamış halde ortaya çıkarttıklarını ve radyo karbon testinden sonra iskeletin hangi döneme ait olduğunu ortaya koyacak bilgilerin kazı alanı çalışmalarına daha fazla netlik kazanacağını açıklamakta. Benim ön gördüğüm 1 km’den fazla bir uzunluğa yayılan bir yerleşim olabileceğini bölgedeki coğrafi yapı itibarıyla bir plato üzerinde hafif yükseltili alanda bu ilkel İnsanların tarımla oldukça fazla ilgilendiği günlük yaşam şartlarını giderebilecekleri İhtiyaçlarının aynı yerleşim üzerinde yaptıklarını höyükte yapılacak daha geniş kapsamlı arkeolojik çalışmalar sonunda elde edileceğini sanmaktayım. Türkiye’deki Neolitik yerleşimlerin en tazesi olan ekşi höyük hakkında şu an elimizdeki bilgiler yetersiz fakat çok daha yeni kazıların başladığı ekşi höyükte cilalı taş devrine ait bulguların bile birkaç yıl sonraki kazı çalışmaları sonucunda netlik kazanacağı ve avcı toplayıcı grupların yaşam biçimine ait daha fazla bilgi vereceğine inanıyorum. Bununla ilgili çok özel bir belgesel çekimleri için senaryo yazmaya ve bilimsel çalışmalarıyakından takip etmeye başladım. İnsanlık tarihinin önemli bir parçası olan Neolitik çağ veya Yeni taş çağı tarih öncesi yaşantıları ülkemiz topraklarında keşif etmenin heyecanı Anadolu batısında çıkmış olmasıyla beraber bir kat daha artmaktadır. Bir dönem rahmetli Halil’in İnalcık ve Semavi Eyice hocamla bu bölge hakkında ki antik limanları antik Kentleri tartışırken semavi iyice hocanın Aiolis ve Pamfilya arası Ege bölgesinden Akdeniz antik kentlerin temellerinde bilimsel araştırılırsa Neolitik hatta Paleolitik İzlerin var olduğunu antik kentlerin bu temeller üzerine inşa edildiğini ima ettiğinde içimden gülmüştüm. Fakat çok kısa zaman içinde aramızdan ayrılan bu değerli bilim adamlarının boş yere konuşmadığını fakat inceleme yapmadan henüz bu konuşmaların ancak bilimsel kazılar ve yüzey araştırmaları neticesinde ortaya çıkabileceğini aktarmışlardı. Şimdi bu kavramın varlığını geçte olsa fark etmek bizim için kar payı olsa gerek.
Kazı seceresini incelediğimizde 2007 yılında batı Anadolu ölçekli yüzey araştırmalarda Kalkolitik Çağ’dan Genç Tunç Çağı’na kadar kesintisiz 40 tabaka saptandığı Büyük Menderes vadisi kuşkusuz yeni veriler ortaya koymuştur. Bölgedeki çalışmaları Ege Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Eşref Abay başkanlığında yürütüldüğü arkeolojik çalışmalar Orta Tunç Çağı’na ait yapı katları Beycesultan höyüğü gibi yapıların ortaya çıkarılması bölge adına bilimsel netlik kazandığını görmekteyiz. 2009 – 2010 yılları arasında yerleşim yeri araştırmaları sonucu gün yüzüne çıkarılan mimari kalıntıların Genç Tunç Çağı evresi ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Dönem dönem bölgede kısa ölçekli yüzey araştırmalarda Baklan, Çal, Çivril tarihe tanıklık edecek yerleşim yerlerine ait veriler netlik kazandığında 2008 yılında Prof.Dr.Eşref Abay ve yardımcısı olan Doç.Dr Fulya Dedeoğlu Büyük Menderes havzası içerisinde önemli sezon kazıları ve arkeolojik çalışmalar yeni keşifleride ortaya koymuştur. Bunlardan en önemlisi batı Anadolu Tarih öncesi arkeolojisine ışık tutacak Denizli Çal ilçesinde Ekşi höyük araştırma kazıları olmuştur. Kazı başkanlığını Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç.Dr.Fulya Dedeoğlu’nun kazı ve restorasyon çalışmaları içerisinde tarihi kayıtlarına az rastladığımız kemik ve neolitik dönem iğne ağırşaklar gün yüzüne çıkarken özgün birçok buluntuya da rastlanıldığı gözükmektedir.2015 yılında başlanan bilimsel arkeolojik çalışmalar buradaki çıkan veriler değerlendirildiğinde avcı toplayıcı yaşamdan ilk çiftçi yaşamına geçen topluluklara ait bulgular ilkel yaşam şartlarını temsil ettiği önemli bulgular olarak tarihi kayıtlarda yerini almaktadır.
Araştırma yazısı: Yönetmen Tekin Gün
2021

			1079
Yer	Kültür-Sanat 25.7.2021	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	#direnentoprak–ekşihöyük
Kaynak

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Tekin Gün
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Kırım Tatarları Kimdir?
	Kırım Tatarları 2068 okuma

	İslam Öncesi Türklerde Kadının Yeri Ve Önemi
	Yılmaz Günaçar 2233 okuma

	Kahvenin Yanında Neden Su Getirilir?
	Mustafa Celep 1746 okuma

	İllâ Edeb! İllâ Edeb!
	Eskişehir Portalı 1945 okuma

	15'Liler!..
	Faruk Korkmaz 2114 okuma

	Dipnot
	Ali Demiral 2178 okuma

	Olmayınca Olmuyor
	Alaattin Behar 1576 okuma

	En Kötü Karar Kararsızlıktan Daha İyidir
	Sercan Durgun 1604 okuma

	Gözler
	Can Durgun 2089 okuma

	Sabır Ve Peşin Hükümlülük
	Suat Zobu 1772 okuma

	Mişmiş'in Bereketi
	Faruk Korkmaz 2116 okuma

	Mimar Sinan'dan 400 Sene Sonrasına Mektup
	Cumhur Ceylan 1590 okuma

	Etkili Konuşma Üzerine 10 Taktik
	Seo Hizmetleri 1582 okuma

	Yapılan İyiliklerden Daha Çabuk Unutulan Bir
	Sivas Platformu 1802 okuma

	Sevgi Neydi?
	İzmir Sevdalıları 1672 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Direnen Toprak – Ekşi Höyük

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri