Gelir Ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri Tarafından Verilen Burslar

Yazı Yaz

Akademik Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

27.10.2012 0 yorum 1598 okuma

Yıldırım ERCAN
Denetim YMM Ltd. Şti.

Türkiye’de eğitim öğretimde özelikle firmalar ve kişilerin yapmış olduğu en önemli yardımlardan birisidir burslar ve eğitim yardımlarıdır.
Haliyle kanunların öngördüğü ve sınırlarını çizdiği doğrultuda her yardımın birde vergisel anlamda karşılığı olmalıdır.
Ancak bazı yardımlar var ki hayırseverlik doğrultusunda kasanızdan ve cebinizden çıkan her kuruşun size bir dönüşü olmuyor maalesef. Onlardan birisi de yıllardır tartışma konusu olan burs ve eğitim öğretim yardımlarıdır.

213 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40.maddesinde İndirilecek Giderlere, 41.maddesinde ise Gider Kabul Edilmeyen Ödemelerden,
Ve yine 5520 sayılı Kurumlar Vergisinin 8.maddesinde İndirilecek Giderler ile 11.maddesinde Gider Kabul Edilmeyen Ödemelere değinilmiştir.

Bu maddeleri uzun uzadıya yazmadan konunun özeti halinde sorunlu bölümüne değinmek en doğrusu.

Konuyu iki madde halinde ele almak gerekirse;

1- Siğortalı olarak çalışan personele yapılan eğitim yardımı ve burs

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez….”hükmü yer almış; 62. maddesinde ise, iş verenlerin, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olduğu belirtilmiştir.

128 numaralı GVK Tebliği’ nin V- c bölümünde,
“Gelir Vergisi Kanununun 2361 sayılı Kanunla değişik 61 nci maddesinin üçüncü fıkrasının 2 numaralı bendinde,
"Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer menfaatler’in ücret sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm uyarınca, hizmet erbabına evvelce yapılan veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığı verilen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler ücret olarak vergiye tabi tutulacaktır.

Gelir Vergisi Kanununun 28 nci maddesinin 1 ve 2 numaralı bentleri ise şu şekildedir:

“Tahsil ve tatbikat giderleri karşılığı olarak yapılan aşağıda yazılı ödemeler Gelir Vergisi'nden istisna edilmiştir:
1. Resmi ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına yabancı memleketlerde tahsilde veya stajda bulunan öğrenci ve memurlara gider karşılığı olarak verilen paralar;
2. Resmî ve özel müesseselere ve şahıslar hesabına Türkiye'de tahsilde bulunan öğrenciye iaşe, ibate ve tahsil gideri olarak ödenen paralar;
3. Öğrencilere tatbikat dolayısıyla öğretim müesseseleri veya tahsil masrafları deruhte edenler tarafından verilen paralar.”

Yukarıda yer verilen kanun hükümleri ve tebliğdeki ifadelerden de anlaşıldığı üzere; bir personelin aldığı burs ödemesinin istisna kapsamında düşünülmesi ve GVK’ nun 128 numaralı Genel Tebliği’ nde belirtildiği gibi Gelir Vergisi Kanununun 2361 sayılı Kanunla değişik 61 nci maddesinin üçüncü fıkrasının 2 numaralı bendi kapsamında düşünülerek gelecekte sunulacak bir hizmetin karşılığı kabul edilip ücret olarak nitelendirilmesi için tahsil veya stajını;

1- Resmi ve özel müesseseler ve şahıslar hesabına yapması,
2- Yurtdışında yapması,

gerekmektedir. Bu şartların gerçekleşmesi durumunda idare, kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olarak yapılacak bütün burs ödemelerini ücret olarak kabul etmektedir.

Personel için yapılacak bir eğitim gideri veya burs ödemesinde sonuç değişmeyecek gider yazılacaktır.

Ancak personele yapılan bu tür ödemelerin direk gider yazılması veya vergilendirildikten sonra giderleştirilmesi açısından bir kıstas mevcuttur.

Buna göre;
-Eğer personele verilen bu tür yardımlar işin idamesi ve geleceği açısından kaçınılmaz ise, işveren tarafından yapılan eğitim gideri faturası direk gider olarak kabul edilebilir.
Örneğin; Muhasebe bölümünde çalışan personel için aldırılan eğitim, makine kullanacak işçi için makine eğitimi aldırılması, dış ticaret sektöründe faaliyet gösteren firmanın çalışanlarına dış ticaret konusunda eğitimlere göndermesi vb. gibi.
- Ancak yukarıda belirtilen uygulamalar dışında yapılacak her türlü yardım keyfi bir ödeme niteliği taşıyacağından ve 61.madde de sayılan ücret niteliğini kazanacağından dolayı vergilendirilmek ve prim ödenmek sureti ile giderleştirilmesi mümkündür.

2- İşletme ile ilgisi bulunmayan kişilere yapılan burs ödemeleri.
128 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde; “…Gelir Vergisi Kanunu’nun 28. maddesinin 1 ve 2 numaralı bentleri uyarınca, bu bentlerde yazılı şartları müstesna tutulan tahsil ve tatbikat ödemeleri ve bu meyanda burslar; gelecekte yapılacak hizmetler karşılığı teşkil eden ücret ödemesi sayılmakta birlikte, söz konusu istisna hükmü gereğince gelir vergisine tabi tutulmayacaktır.” denilmiştir.

Söz konusu Tebliğe göre, öğrencilere tahsil ve tatbikat nedeniyle yapılan ödemeler istisna kapsamına girmekle beraber ücret olarak kabul edildiğinden, bu ödemelerin işletme açısından gelir vergisi mükellefi ise, safi kazancın tespiti için Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin 1 numaralı bendi uyarınca, genel giderler kapsamında işletmenin kazancından gider olarak indirilecektir.

Kurumlar Vergisi açısından yukarıda belirttiğimiz tüm maddeler ele alındığında;
5520 Sayılı Kurumlar Vergisinin Safi Kurum Kazancı başlıklı 6.maddesinin 2.fıkrasında;
’’ Safî kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümleri uygulanır.’’ bendi dikkate alındığında şirketlerin vermiş olduğu bursların gelir vergisi kesintisi yapılmaması ve gider olabilmesi için aşağıda ki şartları taşıması gerekir.

1- Öğrencilerin Türkiye'de tahsilde bulunması,
2- Yapılan ödemenin yeme ve yatma giderleri ile tahsil giderlerinin karşılanması amacına yönelik bulunması,
3- Ödemenin bizzat öğrencilere yapılması,
4- Şirket ile öğrenciler arasında işçi-işveren (hizmet) ilişkisi bulunmaması
halinde gelir vergisinden istisna edileceği ve kurumlar vergisi açısından da; verilecek bursların;
a- İşle ilgili olması,
b- Burs verilen kişilerin okulu bitirdikten sonra işletmede hizmet yükümlülükleri nedeniyle çalışacaklarını gösteren bir sözleşme düzenlenmesi ve durumun herhangi bir inceleme anında denetim elemanına ispatlanması,
c- Burs verilecek kişilerin, Türkiye'nin her tarafında eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma sınavı sonunda başarılı olması
d- Verilecek burs miktarının işin önemi ve genişliği ile orantılı olması,
halinde kurum kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilebileceği belirtilmiştir.

Maddeler incelendiğinde Gelir Vergisi kesintisi açısından birçok kolay uygulama görüşmekle birlikte kurumlar vergisinde masraf ve gider olabilmesi için c bendinde belirtilen kriterin esasen tatbiki gerekir.
Kaldı ki burs verilecek öğrencinin işle ilgisinin ispatı, burs miktarının tespitinde nasıl bir ölçüyü kullanacağı çok sıkıntılı hususlar olarak dikkat çekmektedir.
Bir sözleşme ile ispat edilebilir olmakla birlikte verilen bursların giderleştirilmesi Kurumlar Vergisi Kanunu’na tabi kişiler açısından ileride meydana gelebilecek bir inceleme esnasında kaçınılmaz sonuçlar doğuracak olmasından dolayı masraf olarak göz önüne alınması tavsiye konusu değildir.

Peki gider kabul edilmeyen bu ödeme türleri başka türlü vergi matrahlarından düşülemez mi ?
Evet düşülebilir. Şöyle ki;
5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Diğer İndirimler” başlıklı 10 uncu maddesinde yer alan;
Ar-Ge İndirimi,
Sponsorluk Harcamaları,
Bağış ve Yardımlar
kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla ve Kanundaki sırasıyla %5 ile %100 oranından kurum kazancından indirilebilecektir.
Buna göre;
Ar-Ge İndirimi %100 indirime tabi
Sponsorluk Harcamaları %50 indirime tabidir.
Konumuz ile direk bağlantılı olan bağış ve yardımlar aşağıda ki gibidir;
Kurum kazancının %5’i ile sınırlı bağış ve yardımlar
Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının %5’ine kadar olan kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapılabilecektir.
Matrahtan indirilmesi için bağış ve yardımın;
Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere, Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunan kurum ve kuruluşlara yapılması,
Makbuz karşılığı olması,
Karşılıksız yapılması,
Sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi
Beyannamede ayrıca gösterilmesi
gerekir.
Kurum kazancının tespitinde %100 indirilebilir bağış ve yardımlar
Eğitim ve sağlık tesislerine ilişkin bağış ve yardımlar
Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar
Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar
Türkiye Kızılay Derneğine yapılan bağış veya yardımlar
Yükseköğretim kurumlarına yapılacak bağış ve yardımlar
Görüldüğü üzere burs veya eğitim öğretim yardımları açısından kanunen gider olamayacak durumların varlığı halinde 10.madde göz önüne alınarak bağış ve yardım yapılarak bu giderlerin Vergi Matrahının tespitinde indirim konusu yapılması çok daha kolaydır.

			1598
Yer	Akademik 27.10.2012	1 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	---
Kaynak

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Yıldırım Ercan
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Mondros Ateşkes Antlaşması
	Belgesel Tv 1711 okuma

	Koli Taşıma Arabası
	Rahmi Bozdoğan 1721 okuma

	Victor Hugo'nun Hz. Muhammed İçin Yazdığı Diz
	Şairin Köşesi 1653 okuma

	Model European Union, Strasbourg
	Hacı Mehmet Boyraz 1680 okuma

	What Does An Enlarged Eu Mean To Me?: A Bigge
	Hacı Mehmet Boyraz 1825 okuma

	İmparatorluğun Yıkılışı: İskoçya Ve Sonrası
	Hacı Mehmet Boyraz 1563 okuma

	Kendilik Üçgeni
	Yeşim Selçuk 1717 okuma

	Akıl Ve Zeka Arasındaki Fark
	Cumhur Ceylan 1446 okuma

	Başarının Sırrı Nedir?
	Mustafa Celep 1442 okuma

	İki Yaklaşımın Işığında Empati
	Yeşim Selçuk 1653 okuma

	En Basit Anlatımıyla Oyun Teorisi
	Cumhur Ceylan 1369 okuma

	John Nash'in Evlilik Teorisi
	Cumhur Ceylan 1378 okuma

	Bilginiz Olmadan Bir Siyasi Partiye Üye Mi Ya
	Hukuk Köşesi 1748 okuma

	Azimli Olmak
	Kalem Kağıt 1503 okuma

	Yazılıma Ve Programlamaya Yeni Başlayanlar İç
	Yazılımcı Günlüğü 1870 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Gelir Ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri Tarafından Verilen Burslar

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri