Tralleis Antik Kenti

Yazı Yaz

Kültür-Sanat Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

26.7.2020 0 yorum 1290 okuma

Tralleis antik kenti
Belgesel çekimlerinde kısa bir süre ilgimi çeken bu bölgeye kameramı çevirmiştim.
Küçük araştırmalarımda Antik kent açık hava tiyatrosu gibi kendini izletmeye başladı.
Tralleis antik kenti halkı anlamına gelen Luvi kökenli Tralla sözcüğüne -lılar anlamına gelen -eis takısının eklenmesiyle ortaya çıkan Tralleis büyük ve görkemmli ihtişamı ile tarih benim diye haykırıyor.
Henüz Gün yüzüne çıkmamış ya da çok azı çıkmış bir çok yapısı bulunmakta olup seyir defterime işliyorum.Yerleşim izlerinden günümüze kalmış hamam, tiyatro, agora, stadium yapıları beni yapıldığı tarihe kadar sürüklüyor.
Aydın ilinin kuzeyinde, Kestane dağlarının hemen güney yamacındaki plato üzerinde yer almaktadır. İl merkezine 1 km. uzaklıkta olan kent, argoslular ve Tralleis’liler tarafından kurulmuştur. Menderes havzasının verimli toprakları üzerine kurlmuş olan bu kent M.Ö.334’te İskender tarafından alınmasından sonra Hellenistik krallıklar arasında sık sık el değiştirmiştir.
Tralleis’te bu gün ayakta kalan tek yapı “Üç Gözler” olarak adlandırılan 2. asırda yapılmış olan, antik çağın eğitim, spor ve kültür açısından önde gelen yapılarından olan gymnasiuma ait kalıntıdır. Roma dönemine ait bir hamam, tiyatro, agora, stadium kentin diğer yapılarındandır. Devam eden kazılarla da kentin toprak altında kalmış kısımları ortaya çıkarılmaktadır. İlkçağda ürettiği deriler ve kırmızı renkli çanak çömlek ile ünlü olan kent, Apollonios ve Tauriskos isimli iki büyük yontu ustasını ve Ayasofya’ın mimarlarından Anthemios’u da yetiştirmiştir. Heykel sanatının dünyaca ünlü iki heykeli olan Farnese Boğazı ve Genç Atlet isimli heykeller de Tralleis’in gün yüzüne çıkan harikalarındandır.
Antik kaynakların ve arkeolojik belgelerin Tralleis, bazen de Trallais olarak nitelendirdikleri kent, Aydın İlinin Mesogis (Kestane) dağlarının güney eteklerinde Trakyalılar ve Argoslular tarafından Dor göçleri sonrasında (M.Ö.13. yy.) kurulmuştur. Luwi kökenli Tralla sözcüğüne Helen dilinin …lılar halkı anlamına gelen –eis takısının eklenmesiyle türetilmiştir. Tralla kentinin halkı anlamındadır.

Tralleis hakkında yazılmış Aphrodisias’lı Apollonios’un Peri Tralleon, (Tralleis üzerine) Mısırlı Kristodoros’un Patria Tralleon (Tralleislerin ülkesi) adlı antik yapıtlar vardır. Ne yazık ki ele geçmemişlerdir. Geçen yy.da bölgede araştırmalar yapan O.Rayet ve A. Thomas Tralleis tarihini araştırmışlardır. Her ne kadar Tralleis’in tarihi Kalkolitik çağa kadar uzansa da Heredotos ve Thukydides’in yapıtlarında adı hiç geçmemektedir. İlk kez Ksenophon tarafından yazılmış Anabasis ve Helenika’da adı geçen Tralleis, Geç Arkaik ve Erken Klasik dönemlerde önce Genç Kyros’a bağlı Pers Satraplığı denetiminde, sonra Perslere bağlı Karia Satraplığı yönetimindeydi.

Tralleis M.Ö. 334 yılında Büyük İskender’in Anadolu’da Persler’e karşı yürüttüğü savaşta Magnesia ve Nysa ile birlikte direnmeden teslim oldu. Daha sonra Diadokhalar kavgaları sonrasında Tralleis uzun bir süre için Seleukoslar imparatorluğuna bağlandı. I. Antiokhos (280-261) Menderes nehri boyunca uzanan ana yolu güvence altına almak için Tralleis kentini yeniden kurdu. Seleukeia adını alan kent M.Ö. 4. yy.da Sparta ordularına karşı koyacak kadar güçlüydü. M.Ö. 3. yy.da sınırlı bir özerkliğe kavuşarak bronz sikkeler bastırdı. Tralleis M.Ö. 188’de yapılan Apameia Barışından sonra Roma denetimine girmiştir. Romalılar ve Bergamalılar arasında yapılan ikili anlaşmalarla Tralleis, Ephesos ve Telmesos gibi şehirler II.Eumenes (M.Ö. 197-160) yönetimindeki Roma krallığına hediye edildiler.Tralleis özellikle bu dönemde ekonomilerinin zirvede olduğunun göstergesi sayılan, iyi nitelikli ve değerli sayılan Cistophorlar basmışlardır. Kent M.Ö. 133 yılından itibaren resmen Roma İmparatorluğuna bağlanmıştır. Vitrivius ve Plinius, Seleukoslar sonrası dönemde Attaloslar için tuğladan yapılmış bir saraydan söz ederek, bu sarayın Zeus Larasios rahibinin evi olduğunu belirtirler Mesogis Dağları üzerinde, yeri henüz bulunmamış olan Zeus Larasios tapınağı Tralleis sikkeleri üzerinde de betimlenmiştir. Kentin ünlü yontucuları Apollonis ve Tauriskos bu dönemde yetişmiş ve önemli eserler bırakmışlardır.

Roma İmparatorluğuna bağlandıktan sonra kültürel verimliliğini aynı hızla sürdüremeyen Tralleis, Pontus Kralı Mithradates’in savaşçı girişimlerine katılmış ve bunun cezasını beş yıl ağır vergi ödeyerek görmüştür. Yeniden Pompeius, Caesar ve M.Antonius zamanlarında gelişip parlayan Tralleis’in öneminin artışında Nysa kökenli yazar Pythodoros’un rolü olmuştur.

M.Ö. 27-24 yılları arasında yaşanan büyük depremde zarar gören kent Augustus’un yardımlarıyla toparlanarak bu dönemden itibaren Caesarea adını almıştır. Cladius ve Caligula dönemlerinde Tralleis’te en güzel orijinal ve kopya yontu örnekleri verilmiştir. Bizans egemenliği altındayken önemli bir piskoposluk merkezi olan şehir 13. yy.da Selçukluların eline geçti Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde kent, antik çağdaki öneminden çok şeyler yitirmiştir. Bugün Tralleisten günümüze kalan tek yapı, M.Ö. 3. yy.a tarihlenen gymnasiona ait tonozlu kalıntıdır.

Araştırm Yazı: Tekin Gün
Tarih: Aralık 2011
Kaynak alıntılar: https://aydin.ktb.gov.tr/TR-64436/tralleis.html

			1290
Yer	Kültür-Sanat 26.7.2020	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	#tralleisantikkenti
Kaynak

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Tekin Gün
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Göktürk İmparatorluğu / 552 -743 Kurucusu: Bu
	Tekin Gün 1077 okuma

	Avar İmparatorluğu / Bayan Kağan.M.S. 565 -
	Tekin Gün 1852 okuma

	Hazar İmparatorluğu / Hakan Yusuf-M.S. 651 -
	Tekin Gün 792 okuma

	Ak Hun İmparatorluğu / Kurucu-Toraman Akhsunv
	Tekin Gün 1253 okuma

	Uygur Devleti / Kutluğ Bilge Kül - Kağan.M.S.
	Tekin Gün 1609 okuma

	Avrupa Hun İmparatorluğu-Kurucu Balamir:375,4
	Tekin Gün 747 okuma

	Karahanlılar Devleti / Satuk Buğra Han. (Bilg
	Tekin Gün 1579 okuma

	Gazneliler Devleti / Sultan Alp Tegin-M.S. 96
	Tekin Gün 1510 okuma

	Batı Hun İmparatorluğu-Kurucu , Panu,M.S. 48
	Tekin Gün 1133 okuma

	Büyük Selçuklu Devleti / Kurucusu: Selçuk Bey
	Tekin Gün 2125 okuma

	Büyük Hun İmparatorluğu M.Ö. 204 - M.S. 216.
	Tekin Gün 1404 okuma

	Harzemşahlar Devleti / Anuş Tegin-1097-1231
	Tekin Gün 1663 okuma

	Altınordu Devleti / Kurucu:Batu Han-1236.1502
	Tekin Gün 1484 okuma

	Diyonsos Evi-Nysa Antik Kent / Aydın
	Tekin Gün 780 okuma

	Büyük Timur İmparatorluğu / Timur Gürkan-M.S.
	Tekin Gün 1042 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Tralleis Antik Kenti

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri