Teos Antik Kent-İzmir

Yazı Yaz

Kültür-Sanat Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

2.9.2020 0 yorum 1384 okuma

Teos Antik Kent
İzmir İli, Seferihisar İlçesi, Sığacık Mahallesi’nde yer alan antik liman kenti Teos, İzmir’in yaklaşık 60 km güneybatısında yer almaktadır.
Belgesellerini yapmadan önce tarihi ve yapıların temelleri hakkındaki araştırmalarımın arasında repertuar oluşturan antik yerleşimlerin en etkileyici ve anlam içeren antik dönemin önemli izlerini taşıyan Teos öreni bölgede bulunan ilginç antik yerleşimlerinden biridir.Kent temelleri üzerinde kurulmuş imar düzeni ve yerleşimi sanki daha sonraki dönemleri yaşayacakmış gibi düşünülerek imar edilmiş.Kent kuruluşu hakkında farklı görüşler bulunsada muhteşem yapılar tarih benim diye haykırıyor.Bilim insanları araştırmaları bile burada zevkle bir okadarda heyecanla çalıştıkları kesin.Bölge arkeolojisine ışık tutan antik kent
Teos, MÖ 1000’li yıllarda, Zeus ile Semele çiftinin oğulları olan Şarap Tanrısı Dionysos‘un oğlu Athamas tarafından kurulan bir antik kent olduğu iddia ediliyor. Teos, 12 İyon devletinden biri. Ortada yer aldığı için Miletoslu filozof Thales, İyon devletlerinin merkezi burası olsun demiş, ancak bu önerisi kabul görmemiş, Milet Antik Kenti ve Efes Antik Kenti bu görevi üstlenmiş.
Teos Antik Kent MÖ 200’lü yıllarda Teos, Pergamon Krallığı’na bağlanmış, toprakların vasiyetle Roma’ya bırakılması sonucu Roma İmparatorluğu’nun hakimiyeti altına girmiş. 18. yüzyılın ortalarında Teos Antik Kenti’nin ilk arkeolojik araştırmaları yapılmış, sonra Fransızlar olaya el atmış. Günümüzde kazılar ve araştırmalar Ankara Üniversitesi tarafından yürütülüyor.

Antik coğrafyacı Strabon (MÖ 64 – MS 24), Teos’un önce Athamas, ki bu nedenle ünlü lirik şair Anakreon tarafından Athamantis olarak adlandırıldığını, sonra Ion kolonizasyonu döneminde Kodros’un gayri meşru oğlu Naoklos ve daha sonra Atinalı Apoikos ile Damasos ve Boiotialı Geres tarafından kurulduğunu bildirmektedir.

Antik kentte 1962 ile 1967 yılları arasında sürdürülen arkeolojik kazılar, Protogeometrik Dönem’den itibaren (MÖ 1000 civarı) kentte yerleşildiğini ortaya koymuştur. Yaklaşık MÖ 600 yıllarında Miletoslu filozof Thales’in, Ionia Bölgesi’nin merkezinde olmasından dolayı oniki Ion kentinin merkezi olarak Teos’u önermesine karşılık bu önerisi kabul görmemiştir. Teos kentinin MÖ 6. yüzyıldaki ticari ilişkileri Eski Mısır’a kadar takip edilebilmektedir. Tüm Anadolu’da olduğu gibi Teos da MÖ 545 yılından sonra Pers komutanı Harpagos’un eline geçmiştir. Teos’un da içinde yer aldığı oniki kentten oluşan Ion Birliği’nin, Pers Kralı II. Kyros’un Batı Anadolu’daki Eski Yunan şehirleri üzerindeki baskısını kıramaması sonucu, birçok Teoslu MÖ 543 yılında kenti terk etmiş ve Trakya Bölgesi’ndeki Nestos deltasında Abdera (günümüzde Avdera, İskeçe yakını) kentini kurmuştur. Teoslular, Abdera’nın dışında MÖ 544 civarında Taman Yarımadası’ndaki (Kırım) Phanagoria kentini de kurmuşlardır. Bununla beraber zamanla birçok kolonist Teos'a geri dönmüştür. Kentin refah seviyesi o denli artmıştır ki MÖ 494 yılındaki Lade Deniz Savaşı’na Teoslular 17 gemiyle destek vermiştir. Birinci Attika-Delos Deniz Birliği’ne üye olan kent, bu birliğe Erythrai (Ildırı) gibi yıllık altı talent vergi ödemiştir.
Seferihisar’da ele geçen uzun bir yazıttan da öğrenildiği üzere, MÖ 304 yılında meydana gelen ve tüm Ionia Bölgesi’nde zarara yol açan deprem sonrasında kentin Antigonos Monophthalmos tarafından komşu kent Lebedos (Ürkmez) ile birleştirilmesi (synoikismos) planlansa da bu plan uygulanamamıştır.
I. Attalos Dönemi’nde (MÖ 241-197) Pergamon Krallığı’na bağlanan Teos, III. Attalos Dönemi’nde ( MÖ 138-133) kralın topraklarını vasiyet yoluyla Roma’ya bırakmasıyla Roma egemenliği altına girmiştir. Kent, MÖ 129 yılından itibaren Roma’nın Asia Eyaleti sınırları içerisinde yer alır. Kent genelinde ele geçen mimari yapıların çeşitliliği kentin Roma İmparatorluk Dönemi’nde de önemini devam ettirdiğini göstermektedir. Augustus Dönemi’nde darp edilen sikkelerin üzerinde imparatorun ktistes olarak gösterilmesi ve büstünün tapınak içerisinde gösterilmesi kentte Augustus kültüne işaret etmektedir. Ayrıca yeni dönem kazılarında Dionysos kutsal alanına ana girişi sağlayan bir propylon’un ve tapınağı çevreleyen stoa’ların Augustus Dönemi’nde yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Bu dönemden sonra Roma ile iyi ilişkiler içerisinde bulunan kentin II. Valerianus Dönemi’ne kadar sikke darp ettiği bilinmektedir. Geç Antik Dönem’e ilişkin pek fazla somut veri bulunmasa da kentin önemini kaybetmekle birlikte varlığını Orta Çağ'a kadar küçük çapta devam ettirdiği anlaşılmaktadır.
Dionysos kültünün kent ve çevresindeki önemi nedeniyle MÖ 3. yüzyılda, şair, müzisyen, tiyatrocu ve şarkıcılardan oluşan Dionysos Sanatçılar Birliği Teos’ta kurulmuştur. Bir süre sonra kentte huzursuzluk kaynağı olarak görülen bu topluluk önce Ephesos’a (Selçuk), ardından Myonnessos’a (Doğanbey / Çıfıtkale), son olarak da Lebedos’a (Ürkmez) gönderilmiştir

Teos, bir dönem İon şehrinden huzursuzluk yarattıkları ileri sürülerek kovulan sanatçılara kapılarını açmış, tarihte ilk kez Sanatçılar Birliği’nin kurulduğu bir kent olmuştur.
Uzun yıllar Teos, bir sanat kenti olarak kalmış ve antik çağın önemli filozof ve sanatçılarından şairler, Anakreon, Antimakhos, Epikuros, Nausiphanes, Apellikon ve tarihçi Hekataios Teos’ta yaşamıştır.
Teos Antik Kent’te görülmesi gerekenler,
• Hellenistik ve Roma dönemi kalıntıları
• Dionysos Tapınağı
• Agora
• Tiyatro
• Odeaon
• Surlar
• Teos Antik Liman

Akropol
Teos Antik Kenti’nin ortasına kurulan akropol, denizden yaklaşık 35 m yükseklikte Kocakır Tepe üzerinde yer alıyor. Şehirde bulunan iki limana da hakim konumdaki akropolde, dikdörtgen şekilli bir tapınak ile bir sunak var.
Yaklaşık 5 metre boyundaki ana kayanın oyularak, üzerine büyük taşların koyulmasıyla oluşturulan akropolde bulunan İon başlık parçaları, günümüze ulaşamayan başka bir tapınağın olduğunu kanıtlıyor.
Dionysos Tapınağı

Helenistik Dönem’in en önemli mimarı Hermogenes’in eseri olan Dionysos Tapınağı, Yunan şarap ve bağbozumu tanrısı Dionysos’a adanmış Anadolu’daki en büyük tapınaklarından biri.
Dionysos Kültü MÖ 3. yüzyılda Teos’ta çok önemli yer tutuyordu. Şair, müzisyen, tiyatrocu ve şarkıcılardan oluşan Dionysos Sanatçılar Birliği bile kurulmuştu. Zamanla kentte huzursuzluk kaynağı duyulan bu topluluk önce Efes‘e (Selçuk), ardından Myonnessos’a (Doğanbey), son olarak da Lebedos’a (Ürkmez) gönderilmişlerdi.
Şairler Anakreon, Antimakhos, Epikuros, Nausiphanes, Apellikon ve tarihçi Hekataios Teos’ta yaşamış antik çağın önemli filozof ve sanatçılarından.
3. Bouleuterion

Antik dönemlerde meclisin toplandığı yer olarak bilinen ve Dionysos Tapınağı’nın doğusunda konumlanan Bouleutrerion, antik kentteki en iyi korunmuş yapılardan biri. Orkestra çukuru ve oturma basamaklarının bir bölümü toprak altında kalan yapıda, yazıtlı heykeller de var. Heykellerdeki yazıtların iyi durumda olması ise antik kentle ilgili çok sayıda tören kuralı ve halkın yaşantısı hakkında bilgi edinmeye yardımcı oluyor.
4. Agora Tapınağı

Pronaos, naos ve opisthodomos olmak üzere üç ayrı bölümden meydana gelen Agora Tapınağı, Tanrıça Apollonis Eusebes Apobateria’ya adanmış bir yapı. İlk kez 1924’te Fransızlar’ın yaptıkları çalışmalarla ortaya çıkarılan tapınak, Efes Antik Kenti’ndeki Priene Athena Tapınağı’na benziyor.
5. Tiyatro

500 kişilik
Akropolün güneyindeki tepe yamacına inşa edilen antik tiyatro beşyüz kişilik olduğu sanılmaktadır.Sahne binasına ait bloklar oldukça iyi durumda ama seyircilerin oturduğu kısımın tamamı harabe halinde. Burada, üzerindeki yazılarla kentin kurucusu hakkında arkeologlara önemli bilgiler veren bir heykel kaidesi de bulunmuştur.
Araştırma yazı:Tekin Gün
Tarih : Aralık 2013

			1384
Yer	Kültür-Sanat 2.9.2020	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	#teosantikkent-izmir
Kaynak

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Tekin Gün
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Avar İmparatorluğu / Bayan Kağan.M.S. 565 -
	Tekin Gün 1488 okuma

	Hazar İmparatorluğu / Hakan Yusuf-M.S. 651 -
	Tekin Gün 640 okuma

	Göktürk İmparatorluğu / 552 -743 Kurucusu: Bu
	Tekin Gün 814 okuma

	Uygur Devleti / Kutluğ Bilge Kül - Kağan.M.S.
	Tekin Gün 1361 okuma

	Karahanlılar Devleti / Satuk Buğra Han. (Bilg
	Tekin Gün 1329 okuma

	Ak Hun İmparatorluğu / Kurucu-Toraman Akhsunv
	Tekin Gün 900 okuma

	Gazneliler Devleti / Sultan Alp Tegin-M.S. 96
	Tekin Gün 1245 okuma

	Avrupa Hun İmparatorluğu-Kurucu Balamir:375,4
	Tekin Gün 618 okuma

	Büyük Selçuklu Devleti / Kurucusu: Selçuk Bey
	Tekin Gün 1710 okuma

	Batı Hun İmparatorluğu-Kurucu , Panu,M.S. 48
	Tekin Gün 820 okuma

	Harzemşahlar Devleti / Anuş Tegin-1097-1231
	Tekin Gün 1346 okuma

	Altınordu Devleti / Kurucu:Batu Han-1236.1502
	Tekin Gün 1241 okuma

	Büyük Hun İmparatorluğu M.Ö. 204 - M.S. 216.
	Tekin Gün 1129 okuma

	Büyük Timur İmparatorluğu / Timur Gürkan-M.S.
	Tekin Gün 847 okuma

	Diyonsos Evi-Nysa Antik Kent / Aydın
	Tekin Gün 614 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

Teos Antik Kent-İzmir

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri