Resimler
Videolar
Haberler
Yazılar
Replik Düplik
Kuruluşlar
Benim Dünyam
Kayıt Ol
Oturum Aç
Mayalar - Türkler
Yazı Yaz
2468
3953
Kültür-Sanat
Yorum Yaz
Yazdır
Tavsiye Et
8.8.2020
0 yorum
1383
okuma
MAYALAR - TÜRKLER
Atatürk'ün Mayaca-Türkçe Sözcük Analiz Çalışması
Okuduğu 5000’e yakın kitabın 1000’e yakını tarihle ve dille ilgilidir. Tarih ve dille ilgili düşüncelerini yazmış, dahası dil çalışmalarına bizzat katılıp çok sayıda sözcük türetmiştir. Yazdığı “Geometri Kitabı”nda Arapça, Farsça matematik terimlerine Türkçe karşılıklar bulmuştur. Atatürk, hiç abartısız ölünceye kadar okumuştur. Son okumaları Mayalarla ilgilidir.
1845 yılında Meksika’ya yerleşip buradaki yerel ağızları öğrenerek “Mayalar” ve “Mu” hakkında çok önemli araştırmalara imza atan Brasseur, hayatını Orta Amerika tarihine, felsefe ve din konularına adamış bir bilim insanıdır.
Brasseur, Mayalar konusundaki ilk araştırmaları gerçekleştirmiş döneminin birkaç uzmanından biridir. Atatürk, Brasseur ’un “Maya Dili” adlı bu çok önemli kitabını sayfa kenarlarına notlar alarak ve önemli gördüğü yerlerin altını çizerek büyük bir dikkatle okumuş ve Maya diliyle Türkçe arasındaki benzerlikleri ortaya koymaya çalışmıştır.
Atatürk, 124.sayfada geçen “Men” sözcüğüyle ilgilenmiş, “Men” sözcüğünün anlatıldığı paragrafın Atatürk’ün Mayalar konusunda okuduğu kitaplar arasında M.Brasseur de Bourbourg’un “Maya Dili” adlı eseri çok önemlidir.
Çünkü M. Brasseur, tamamını bir çizgiyle işaretleyip, paragrafın başına “önemli” anlamında bir (X) iflareti koymuştur.
“Men, Maya dilinde on ikinci günün adı olan bu hiyeroglifin Troano metnindeki karşılığıdır. Pio Perez’e göre men kelimesi, sanatçı, köylü anlamına gelmektedir. Yucatan’ın eski dilbilimcilerine göre, kurmak, inşa etmek, desteklemek, vs. anlamına gelen bir fiildir. (…) Me-en veya Mehan oğuldur, evlattır, yani evin kurucusu ve desteğidir. (…)”
Atatürk bu paragrafın hemen yanından bir ok işareti çıkarak “Men, halı demek” diye de bir not düşmüştür.
131. sayfada geçen “U-ax-ac” sözcüğünün kökeni hakkındaki açıklama da Atatürk’ün dikkatini çekmiştir.
Atatürk, Maya dilinin özelliklerinin kısaca özetlendiği bir paragrafı baştan aşağıya bir çizgiyle işaretlemiştir. Bu paragrafın sonunda “Maya dilinin dünyadaki en eski ve en zengin dillerden biri olduğu” belirtilmektedir (s.111).
Atatürk’ün işaretlediği bazı bölümlerden, onun Maya dilinin kaynaklarına çok önem verdiği anlaşılmaktadır:
“ABD’de Providence’da M.Brown’ın zengin kütüphanesinde Maya diliyle ilgili çok komple bir sözlük var. Bu sözlük Meksika’dan gelmiştir ve büyük ihtimalle Peder Antonio de Cludad Real’in eseridir. Arkadaşımız Dr. Brendt bir kopyasını aldı ve bir gün yayınlayacağını ümit ediyoruz.” (s.ıv)
Atatürk, önemli bularak, bu bölümün altını da boydan boya çizmiştir. Atatürk, “Maya Dili ile ilgili Temel Bilgiler” başlı¤ı altındaki uzun bir paragrafta geçen bazı “Maya dillerinin” altını çizmiştir. Atatürk’ün altını çizdiği Maya dilleri şunlardır:
Mije dili, tzotzil ve tzendal dilleri, mikstek, zapotek, wabi veya huabi, zoki, şiaponek, diria veya şoroteka dilleri, tzendal veya tzeldal, şol, şanabal, zakloh pakap, mame, lakandon, kişe, kakşikel, kakşi, şorti, sinka ve papaluka dilleri…
Atatürk, “Maya Dili” adlı kitapta en çok Maya sözcükleriyle ilgilenmiş, bazı Mayaca sözcüklerin Türkçe olabileceklerini düşünerek bu sözcüklerin altını çizmiştir.
Atatürk, “En Çok Kullanılan Edatlar, İlgeçler ve Belirteçler” başlığı altındaki A, Ach, Achac, Ah, Ay, Amal, Ba, Baci,Bacilo, Bacito, Bacina, Bacix, Bak,Bal, Balili, Bal-u-chum, Bal-uil, Baluilal, Bal-ua, Banban, Bax, Laac, Layac, Lauac, Bahun, Bahunx, Ache, Ahal, Ah (Ünlem Ah!), Ilan, Ina, Inah, Intah, Luil, İx, Ya, Et, Yoklal, Lac, Abil, Habil, Acan, Acanac, Ahbulucbalam, Ahan, sözcüklerinin altını çizmiştir (s.46-53, 66-69, 127-135).
Atatürk, “Maya Dili” adlı kitabı okurken adeta bir dil bilimci gibi Türkçe kökenli olduğunu düşündüğü çok sayıda Mayaca sözcüğün yanına kendi bulduğu Türkçe karşılıklarını yazmıştır. Bu şekilde 150’ye yakın Mayaca sözcüğe Türkçe karşılık bulan Atatürk, bir anlamda Türkiye’deki ilk Mayaca-Türkçe sözlüğü hazırlamıştır.
İşte Atatürk’ün Mayaca-Türkçe sözcük analiz çalışması:
(Atatürk’ün bulduğu parantez içinde)
1. Ca: (Ki).
2. Achak: (Uşak).
3. Ahau: “Derebeyi, prens, kral, hükümdar” (Aga)
4. Ahau-cutz: “Hindi, tavus kuşu” (Tavus Kuşu).
5. Ahcax: “Avrupa horozu” (Carga, Kakaş)
6. Am: “Beraber, hep, her yerde, aynı zamanda” (Hem).
7. Atan: “Eş” - (Hatun)
8. Baal: “Büyük ünlü, saygın, soylu” (Beg)
9. Baat: “Balta” (Balta)/
10. Bal: “Bacanak, hanımın erkek kardeşi” (Baldız) (Atatürk, bu sözcüğün sonuna, emin olmadığını ifade etmek için bir soru işareti (?) koymuştur.)
11. Bey: “Böyle” (Böyle)
12. Bııç: “ İncelterek ağacı işlemek, yontmak” (Biçmek)
13. Bon: “Renk” (Boya)
14. Box: “Lekeleyen, boyayan” (Boyamak)
15. Bonlız: “Renkle kaplı” (Boyalı) /
16. Buch: “Güve, yün yiyen böcek” (Kuha) (Atatürk bu sözcüğün Sırpça olduğunu belirtmiştir.)
17. Bul, Buluc, Buth: “Boğulmuş, (Boğulmak) suya gömülmüş”
18. Cahal: “Kalmak, bir yerde oturmak” (Kalmak)
19. Can: “Bilgelik, bilgi, güç, söylev, (Kanun) kural, ilke, örnek” (…)
23. Chak: “Çok, kuvvetli, tamamen bütünüyle” (Çok)
24. Chacal: “Kırmızı, kızıl, pas rengi, (Çakal) bir küçük pars cinsi”
25. Chıcpahal, Chıctahal: Sırasıyla (Çıkmak) “çoğaltmak, çıkmak” (…)
30. Chucum: “Kabuğu dilde burukluk (Zakkum) bırakan bir ağaç”
31. Chıc: “Çakmak” Çakmak (Hemen altına da (Çivi için) diye yazmıştır).
32. Chol: “Bükmek” (Çolak)
33. Cılıch: “Saygın, kutsal” (Kılıç)
34. Cobal: “Soy, aile, asalet şartı” (Kabile)
35. Coche: “Seyahat tahtırevanı” (Çoçi) (Atatürk, bu sözcüğün yanına Macarca Araba notunu düşmüştür.)
36. Cochıch: “Kuş gagası” (Gaga)
37. Coloxche: “Kuşların tahta kafesi” (Koloçka) (Bundan emin olamayarak sözcüğün sonuna bir soru işareti koymuştur.)
38. Com: “Kap, kazan, her türlü derin tabak” (Çömlek)
39. Cuch: “Yük” (Göç)
40. Cutz: “Kanatlı av hayvanı” (Kuş) (…)
42. Ek: “Etin yağı” (Yağ)
43. Ekbalam: “Pars” (Ekbalam)
44. En: “Sıfatları oluşturmaya yarayan ve (Ben-im) bazen tamlayan son ek”
45. Et: “Benzeyen şey, eşit” (Eş)
46. Hatal: “Tahta, bir ağacın, inceltilmiş (Hatıl) kesilmiş parçası”
47. Hop: “Kaşık, kepçe, kevgir” Hopçe: (Ağaç kepçe)
48. Hul: “Varmak, gelmek” (Ulaşmak)
49. Hunabku: “Eski Mayaların (Allah) baş tanrısının adı olan”
50. Icnal: “Beraber, onun eşliğinde” (İle)
51. Ix: “İdrar” (İş:Çiş)
52. Kaax: “Ağaçlı orman, çalılık, koruluk” (Kayaş)
53. Kak: “Ateş, yanmak” (Akmak)
54. Kaxnak: “Kuşak” (Kuşak) (…)
69. Otoch: “Ev, konut” (Otağ)
70. Otzıl: “Yoksul, zavallı, fakir,” (Yoksul)
71. Ot: “Yapılmakta olan yol” (Ot) (Yanına da Macarca Yol yazmıştır.)
72. Ox. “Üç” Üç (…)
74. Pachal: “Geride kalan” (Paşa)
75. Pal: “Çocuk, genç” (Bala)
76. Pan: “Kazmak, sürmek” (Sa-pan)
77. Papic: “Çok acı bir biber türü” (Paprika)
78. Pek. “Köpek” (Kö-pek)
79. Pel: “Klitoris” (Mih-bel)
80. Peten-İtza: “Maya şehri” (Chechen - İtza; Peken-İtza) (…)
115.Ul: “Gelen, gelmiş, varmış” (Ulaşmak)
116. Uluumıl -Cutz: “Kümes hayvanları diyarı” (Kuş)
117.Uooh: “Okumuş, akıllı” (Oku)’nun aslı (Ancak sözcüğün sonuna bir soru işareti koymuştur.)
118. Ut: “Yol, açık saha” (Ut:Utza): (“Macarcada yol demektir” diye de eklemiştir.)
119. Uuc: “Kenar, bir kumaş kıvrımı, ordu birliği” (Uc)
120. Uxmal: “Meksika bölgesinde eski bir şehir adı.” (Üç) (Atatürk -Ux’un altına-“Yani Üç” diye yazmıştır.) (…)
130.Yucatan: “En önemli Maya merkezlerinden birinin adı.” Bu sözcüğün ne anlama geldiğini anlatan paragraftaki “Su toprağına bağlı” cümlesinin altını çizen Atatürk, buradan bir ok çıkartarak, Yukatan’ın Anlamı diye yazmıştır.
Atatürk’ün, M.Brasseur de Bourbourg’un “Maya Dili” adlı kitabını okurken bir dil bilimci titizliğinde çalışarak 150’ye yakın Mayaca sözcüğün Türkçe olabileceğini gösteren bu bilimsel çalışması Türkiye’de Mayaca-Türkçe dil benzerliği alanındaki ilk çalışmadır.
Bu bakımdan çok önemlidir. H.G.Wels’in “Cihan Tarihi’nin Umumi Hatları” adlı kitabını okurken: “Ortak dil ortak bir kökeni kanıtlamıyorsa, en azından ortak bir geçmişi gösterir.” cümlesinin altını önemli bularak çizen Atatürk’ün, Mayaca ve Türkçe arasındaki bu dil benzerliğinden yola çıkarak en azından iki toplumun ortak bir geçmişe, tarihsel yakınlığa sahip olduğunu düşündüğü söylenebilir. Nitekim bu konuda araştırmalar yapması için emekli büyükelçi Tahsin Bey’i Meksika’ya gönderip araştırmalar yaptırmıştır.
Sinan Meydan
bütündünya Ekim 2014 - pdf
"Milliyetin çok belirgin niteliklerinden bir de dildir.
Türk milletindenim diyen insan,
her şeyden evvel ve mutlaka Türkçe konuşmalıdır.
Türkçe konuşmayan bir insan Türk kültürüne,
topluluğuna bağlılığını iddia ederse buna inanmak doğru olmaz."
M.Kemal Atatürk
Araştırma Yazısı: Tekin Gün
Haziran 2020
Beğen
Beğenme
Tavsiye et
Rapor et
Yazdır
1383
Yer
Kültür-Sanat
8.8.2020
0
kişi beğendi
0
kişi beğenmedi
Etiket
#mayalar-türkler
  
Kaynak
Yorum yapabilmek için
Üye Olun
veya
Giriş
yapın
Tekin Gün
adlı kullanıcının
diğer yazıları
Harzemşahlar Devleti / Anuş Tegin-1097-1231
Tekin Gün
1562 okuma
Büyük Selçuklu Devleti / Kurucusu: Selçuk Bey
Tekin Gün
1985 okuma
Altınordu Devleti / Kurucu:Batu Han-1236.1502
Tekin Gün
1426 okuma
Büyük Timur İmparatorluğu / Timur Gürkan-M.S.
Tekin Gün
978 okuma
Gazneliler Devleti / Sultan Alp Tegin-M.S. 96
Tekin Gün
1420 okuma
Mustafa Kemal Atatürk'ün Hayatındaki Olaylar
Tekin Gün
732 okuma
Karahanlılar Devleti / Satuk Buğra Han. (Bilg
Tekin Gün
1510 okuma
Antik Karia'da (Afrodisias) Sebasteian Tapına
Tekin Gün
749 okuma
Uygur Devleti / Kutluğ Bilge Kül - Kağan.M.S.
Tekin Gün
1528 okuma
Kayra Bölgesinin Gizemli Tapınakları-Afrodisi
Tekin Gün
506 okuma
Hazar İmparatorluğu / Hakan Yusuf-M.S. 651 -
Tekin Gün
748 okuma
Bursa-Mustafakemalpaşa-Sünlük Mahallesi
Tekin Gün
463 okuma
Karia Bölgesinin Gizemli Tapınakları-Aphrodit
Tekin Gün
1821 okuma
Avar İmparatorluğu / Bayan Kağan.M.S. 565 -
Tekin Gün
1711 okuma
Bursa-Mustafakemalpaşa-Sünlük Mahallesi
Tekin Gün
882 okuma
Birşeyler yaz
Sadece Ben
Bağlantılarım
B.Bağlantıları
Herkes
Yazıyı Mootol duvarına paylaşmak için
üye ol
veya
giriş
yap
http://www.mootol.com/Yazi2468/mayalar--turkler
Adınız :
Gidecek E-posta :
Gönder
Tanıdıklarını haberdar etmek için
üye ol
veya
giriş
yap
Adınız :
Rapor nedeni :
Rapor et
Yazı içeriğini rapor etmek için
üye ol
veya
giriş
yap