227 yıl önceki fırtınada İstanbul'da 3 binden fazla kişi ölmüştü

Yazı Yaz

Makale Yorum Yaz Yazdır Tavsiye Et

23.4.2012 0 yorum 1704 okuma

21 Şubat 1785'te İstanbul'da meydana gelen fırtınada çatılar uçmuş, kayıklar batmış, binlerce insan denize düşüp boğularak ölmüştü.

İstanbul'da özellikle kışın zaman zaman fırtınalar yaşanırdı. İstanbul'daki en büyük fırtınalardan biri Birinci Abdülhamid'in hükümdarlığı zamanında meydana gelmişti. Bu hadise Taylesanizade Tarihi'nde genişçe anlatılır.

DENİZ CESET DOLDU

21 Şubat 1785'te İstanbul'da önemli bir cenaze vardı. Padişahın oğullarından Şehzade Murad vefat etmişti. Sakin bir hava vardı. Ancak şehzadenin cenazesinin mezara konduğu sırada hava birden fırtınaya dönmüştü. Fırtına evlerin çatılarını, kiremitlerini, tahta çıkmalarını uçurdu. En büyük felaket denizde yaşandı. Gemi ve kayıklar birbirine girdi, birçoğu battı. Binlerce kişi denize düştü. Sarayburnu'ndan, yani Eminönü'nden Samatya'ya kadarki bölgede bulunan balıkçı kayıklarından 169'u batmış ve içindeki kişiler denize dökülmüştü. Fırtına geçtikten sonra, talihsiz balıkçı ve yolcuların cesetleri Yedikule açıklarında görülmeye başlandı. Denizden 3 binden fazla ceset çıkarılmıştı. Bu durum halk arasında galeyana sebep olmuştu. Devlet adamları tepkilerin önünü almak için cesetleri Yedikule'den alıp Paşakapısı'na getirmişlerdi.

KIYAMET ALAMETİ

Bu, felaketin sadece Eminönü ile Samatya arasındaki bilançosuydu. Haydarpaşa'dan İzmit'e kadarki bölge de fırtınadan nasibini almış, çok sayıda kayık batmış, binlerce insan ölmüştü. Bu fırtınayı bizzat yaşayan tarihçi Taylesanizade Hafız Abdullah Efendi eserinde, olayın sanki bir kıyamet alameti olduğunu söyler.

Rüzgâr ağaçları söktü

İkinci Mahmud döneminde meydana gelen büyük bir fırtına da Şanizade Tarihi'nde anlatılır. 12 Kasım 1820'de batıdan esen rüzgâr sabah saatlerinde şiddetlenerek, bazı binaların kiremit ve camlarını tarumar etti. Kurşunla kaplı çatıların kurşunlarını söküp büküp atarak ve bazı ağaçları devirerek hasara sebep oldu. Ardından şiddetli bir yağmur ve fındık büyüklüğünde dolu yağdı. Dolu özellikle bağ ve bostanlara zarar verdi. Balat yakınlarında İvaz Efendi Camii ile Cerrahpaşa Camii'ne ve bazı yüksek binalara yıldırım düştü.
Şiddetli rüzgârdan Okmeydanı'ndaki caminin minaresi devrildi. Hekimoğlu Ali Paşa ve Davud Paşa camilerinin minarelerinin külahlarını koptu. Rüzgâr Şehzade Camii avlusundaki büyük bir çınar ağacını kökünden söküp, epeyce uzağa sürükledi. Dolmabahçe ve daha birçok bölgede de büyük ağaçlar rüzgârdan yıkıldı. Hasköy önünde bağlı duran Avrupalı bir tüccarın gemisini sahilden söküp, Tersane önüne kadar getirdi. Gemi burada devrilip battı. Denizin dalgalarından sahildeki birçok bina, özellikle de Salı Pazarı'ndan Ortaköy'e kadar olan bölgedekiler zarar gördü.

Yaptırdığı camiyi fırtına yüzünden açamadı

Genç tarihçilerimizden Uğur Demir, bir makalesinde ilginç bir fırtına hikâyesi anlatır. Üçüncü Mustafa tahta çıktıktan kısa bir süre sonra, annesi Mihrişah Sultan ve kardeşi Şehzade Süleyman için Üsküdar'da Şemsipaşa semtinde bir cami inşa ettirmeye karar vermişti. 1758'de temeli atılan cami inşaatı 1761 Mart'ında tamamlandı. Resmi açılış için Üçüncü Mustafa'nın burada ilk cuma namazını kılacağı gün beklenmeye başlandı. 8 Mart'taki cuma namazına padişahın da katılacağı ve böylece Ayazma Camii'nin ibadete açılacağı duyuruldu.

8 Mart sabahı İstanbullular kapalı bir havaya uyandılar. Gökyüzünü kara bulutlar kaplamıştı. Buna rağmen Üçüncü Mustafa Üsküdar'a geçmek için hazırlandı. İlerleyen saatlerde lodos hızını giderek artırdı. Sultanın danışmanları Üçüncü Mustafa'ya kayıkla karşıya geçmenin pek sağlıklı bir karar olmadığını söylediler. Danışmanlarının tavsiye ve önerilerini dikkate alan Üçüncü Mustafa, cuma namazı için Üsküdar'a bizzat gitmekten vazgeçti. Caminin açılışı için sadrazam ve şeyhülislamı görevlendirdi.

Sadrazam ve şeyhülislam şiddetli lodosa rağmen Üsküdar'a geçtiler ve 8 Mart 1761'de Ayazma Camii'nde ilk cuma namazını kıldılar. Böylece cami resmen ibadete açıldı. Ancak Üçüncü Mustafa'ya, kendi yaptırdığı Ayazma Camii'nde cuma namazı kılmak bir türlü nasip olmadı.

1774'te Üçüncü Mustafa'nın ölümünden sonra tahta çıkan Birinci Abdülhamid, cuma namazı kılmak için birkaç defa Üsküdar'daki Ayazma Camii'ne gitmek istemiş ama hava muhalefeti yüzünden programını değiştirmek zorunda kalmıştı. 13 Ağustos 1785'teki cuma namazı için de yer olarak Ayazma Camii seçildi. Bu defa havanın iyi olması bekleniyordu ve ilk defa bir padişah Ayazma Camii'nde namaz kılacaktı.
Rahatça Üsküdar'a geçen sultan, cuma namazına saraydaki şehzadeleri de getirmişti. Büyük bir kalabalık eşliğinde cuma namazı kılındı ve Topkapı Sarayı'na geri dönüş yolculuğu başladı. Geri dönüşte pek bir mesele çıkmayacak gibiydi. Birinci Abdülhamid ve şehzadelerin bindiği saltanat kayığı güvenli bir şekilde Boğaz'ı geçti. Padişahın da içinde bulunduğu kayık tam Topkapı Sarayı önlerine yaklaşmıştı ki, şiddetli bir yağmur başladı. Kasırgayla birlikte bardaktan boşanırcasına yağmur bastırdı. Saltanat kayığı güç bela karaya yaklaştırıldı. Sultan ve yanındaki şehzadeler güvenli bir şekilde karaya çıkarıldı.

Birinci Abdülhamid kurtuldu, fakat henüz Boğaz'ın ortasında bulunan, devlet adamlarının ve halkın bindiği onlarca kayık şiddetli yağmur ve lodosun etkisiyle battı. Bazı devlet adamları boğulma tehlikesi geçirdi. Üsküdar sahilinde padişahı seyretmek için gelen onlarca kişi de dalgalara yakalandı. Hatta bunlardan bazıları boğularak can verdi.

Kırılan dal imamı öldürdü

Tarihçi Taylesanizade Abdullah Efendi, kendisinin de şahit olduğu 13 Ağustos 1785'teki fırtınada ilginç bir olayı anlatır: "O gün Şehzade Mehmed Camii imamı Yekçeşmizade, İstanbul'dan Boğaziçi'ne seyir için gitmişti. Cuma namazını Beylerbeyi Camii'nde kıldıktan sonra Üsküdar'a geldi. Kasırganın ve rüzgârın şiddetinden oradaki ağaçlardan birinin kırılan dalı padişahın alayını izleyen Yekçeşmizade'nin üzerine düştü. Yekçeşmizade dalın altında kalarak can verdi."

Deniz trafiği

İstanbul'da fırtına en çok deniz ulaşımını etkilerdi. Hem iki yaka arasındaki trafik, hem de İstanbul'a dışarıdan gelen yiyecek ve yakacak nakliyatı dururdu. Günümüzde kışın otobanlarda mahsur kalan İstanbullular, o zamanlarda da limanlarda havanın düzelmesini beklerdi.

Sahillerdeki evler harap olurdu

Fırtına İstanbul'da çatıları uçurur, ağaçları kökünden sökerdi. Fırtınadan özellikle denize yakın yerlerde yaşayanlar nasibini fazlasıyla alır, evleri fırtınadan ve denizdeki dalgalardan harap olurdu.

Erhan AFYONCU
eafyoncu@bugun.com.tr

			1704
Yer	Makale 23.4.2012	0 kişi beğendi 0 kişi beğenmedi
Etiket	---
Kaynak	http://gundem.bugun.com.tr/227-yil-onceki-firtinada-istanbul-da-3-binden-fazla-kisi-olmustu-190253-makalesi.aspx

Yorum yapabilmek için Üye Olun veya Giriş yapın

Faruk Cansu
adlı kullanıcının diğer yazıları

	Oy Trabzon Trabzon, Senden ayrılacağum…
	Bülent Şirin 3020 okuma

	Biten Ömürler,Heba olup giden yıllar,Yitik De
	Orhan Topkaya 1443 okuma

	KADINLAR
	Ayşegül Tolukan 1478 okuma

	AK Parti ve Osmanlı Sendromu
	Bülent Şirin 1689 okuma

	Baba ve Oğlu
	Muhammet Esat Özbek 1807 okuma

	İlmek ilmek birbirine bağlanmış çok renkli bi
	Yıldırım Ercan 1520 okuma

	Gerçekte sen ne hissediyorsan o her zaman doğ
	Mootol Türkiye 1705 okuma

	Dürüstlük pahalı bir mülktür ucuz insanlarda
	Öner Akkaya 2206 okuma

	Gözleriniz açık , yüreginiz ferah olsun efend
	Mustafa Celep 1674 okuma

	Yavuz Sultan Selim küpe takmazdı
	Faruk Cansu 1846 okuma

	Fransa Osmanlı'nın Avrupa'daki ispiyoncusuydu
	Faruk Cansu 1867 okuma

	Madde madde mü'min kadının kimliği
	Myname isno 1783 okuma

	Boğaz'ı donduran İstanbul kışları
	Faruk Cansu 2154 okuma

	Dedeleri Sultan Abdülmecid'in huzuruna çıkıp
	Faruk Cansu 1679 okuma

	Mutlu olmak varken, bu dünyada
	Ekrem Şensu 1815 okuma

	Birşeyler yaz


Adınız :
Gidecek E-posta :


Adınız :
Rapor nedeni :

Adana	Bitlis	Giresun	Kırşehir	Sakarya
Adıyaman	Bolu	Gümüşhane	Kilis	Samsun
Afyonkarahisar	Burdur	Hakkari	Kocaeli	Siirt
Ağrı	Bursa	Hatay	Konya	Sinop
Aksaray	Çanakkale	Iğdır	Kütahya	Sivas
Amasya	Çankırı	Isparta	Malatya	Şanlıurfa
Ankara	Çorum	İstanbul	Manisa	Şırnak
Antalya	Denizli	İzmir	Mardin	Tekirdağ
Ardahan	Diyarbakır	Kahramanmaraş	Mersin	Tokat
Artvin	Düzce	Karabük	Muğla	Trabzon
Aydın	Edirne	Karaman	Muş	Tunceli
Balıkesir	Elazığ	Kars	Nevşehir	Uşak
Bartın	Erzincan	Kastamonu	Niğde	Van
Batman	Erzurum	Kayseri	Ordu	Yalova
Bayburt	Eskişehir	Kırıkkale	Osmaniye	Yozgat
Bilecik	Gaziantep	Kırklareli	Rize	Zonguldak
Bingöl

227 yıl önceki fırtınada İstanbul'da 3 binden fazla kişi ölmüştü

Paylaşımlarda Bulunun

Türkiye'nin Şehirleri